Concerta helpt me iedere dag weer het koppie erbij te houden

CGR CvB 8 februari 2011, B10.006/10.03 (Janssen-Cilag B.V. vs. Stichting KOAG/KAG) Met dank aan Peter Kok, Houthoff Buruma voor deze samenvatting.

Geneesmiddelenreclame. CGR Commissie van Beroep vernietigt beslissing CGR Codecommissie, deels op materiële gronden (uiting is geen ontoelaatbare publieksreclame voor Uitsluitend-Recept (UR)-geneesmiddel), deels op formele gronden (Codecommissie is buiten sporen overeengekomen rechtsstrijd getreden).

Nav een bericht in Trouw over sluikreclame (link en pdf) en daaropvolgende Kamervragen (2010Z06144) onderzocht de Keuringsraad KOAG/KAG uitingen van Janssen-Cilag, vergunninghouder voor het in de handel brengen van Concerta, ADHD-geneesmiddel. Diverse uitingen zijn onderzocht door KOAG/KAG, grenzen rechtsstrijd overeengekomen, daar buiten heeft CGR Commissie ook geoordeeld. CVB vernietigt beslissing CGR Commissie, beroep van Janssen-Cilag slaagt. 

De onderzochte uitingen

1. Uitklapfolder Perspectief: hierin wordt verwezen naar de website www.psyq.nl, waarop o.a. patiëntenervaring is te lezen: "De Concerta die ik gebruik helpt me iedere dag weer het koppie er bij te houden en voornamelijk op mijn werk heb ik daar veel profijt van." zie hier (link) en hier (pdf) alinea 8. Waarover KOAG/KAG: De patiëntenervaring is publieksreclame voor UR-geneesmiddel. Bezien vanuit de uitklapfolder Perspectief is slechts sprake van indirecte publieksreclame, website informeert breed over ADHD en als geheel niet aanprijzend beoordeeld.
2. Brochure Perspectief patiënteninformatie: met een aantal verwijzingen naar websites (o.a. over ADHD) en boeken. KOAG/KAG: Slechts algemene ADHD-informatie, zonder aanprijzing voor UR-geneesmiddelen
3. Cd-rom Spreekbeurt: bevat een document waarin bedrijfsnaam van Janssen-Cilag is vermeld. KOAG/KAG:Vermelding bedrijfsnaam niet aan de orde gesteld door de Keuringsraad.
4. Website www.adhd.nu: bevat vergelijkend vergoedingenoverzicht per ADHD-geneesmiddel. KOAG/KAG: Volledigheid van opsomming UR-geneesmiddelen voor ADHD niet aan de orde gesteld door de Keuringsraad.

KOAG/KAG heeft de CGR Codecommissie verzocht hierover te oordelen.

CGR Codecommissie

Voorafgaand aan de inhoudelijke behandeling hebben Janssen-Cilag en KOAG/KAG de omvang van de rechtsstrijd in onderling overleg willen vaststellen en hebben dit voorgelegd aan de voorzitter van de Codecommissie. De voorzitter heeft ingestemd met het voorstel en partijen laten weten dat (i) de Codecommissie slechts uit zal gaan van de inhoud van de Keuringsraad rapportage en (ii) wezenlijk nieuwe bezwaren tegen bovengenoemde uitingen in beginsel buiten behandeling zullen blijven.

Codecommissie oordeelt dat uitingen 1, 2 en 3 strijdig zijn met art. 3 sub a Code voor de Publieksreclame voor Geneesmiddelen (publieksreclame is ontoelaatbaar voor UR-geneesmiddel) en uiting 4 strijdig met art. 4 sub b Nadere Invulling van het onderscheid tussen reclame en informatie voor geneesmiddelen (informatie over geneesmiddel dient gebalanceerd en genuanceerd te zijn).

CGR Commissie van Beroep

Janssen-Cilag gaat in beroep: Codecommissie heeft t.a.v. uiting 1. ten onrechte geoordeeld dat de publieksreclame op www.psyq.nl deel is gaan uitmaken van de boodschap die Janssen-Cilag naar het publiek heeft willen uitdragen in de publieksfolder Perspectief. Overige grieven: betreft uiting 2,3 en 4 is buiten de grenzen van overeengekomen rechtsstrijd getreden.

Ten aanzien van grief I overweegt de Commissie:
      
4.1.3.1 De Commissie van Beroep overweegt als volgt. De website www.PsyQ.nl is, zoals Janssen-Cilag heeft gesteld en ook uit de website zelf blijkt, eigendom van een landelijk opererend netwerk en samenwerkingsverband van een aantal GGZ instellingen, genaamd PsyQ. Dit samenwerkingsverband is gespecialiseerd in een aantal van de meest voorkomende psychische problemen en biedt op dat terrein diverse behandelprogramma’s aan. Niet in geschil is dat www.PsyQ.nl, zoals KOAG/KAG dat in zijn rapport heeft verwoord, een website betreft “die breed informatie over ADHD geeft en als geheel niet aanprijzend wordt beoordeeld”, en aldus geen publieksreclame voor UR-geneesmiddelen bevat. Evenmin is in geschil dat Janssen-Cilag geen invloed heeft gehad op de inhoud van de website of dat zij als sponsor van de website of de achterliggende organisatie is opgetreden. De vermelding van de bewuste patiëntenervaring is direct noch indirect door Janssen-Cilag bewerkstelligd. Wel heeft Janssen-Cilag, zoals ter zitting in beroep door haar is verklaard, op enig moment met PsyQ tijdelijk samengewerkt aan een nascholingsproject, maar gesteld noch aannemelijk is dat deze omstandigheid van enige invloed is geweest op de vermelding van de patiëntenervaring op de website van PsyQ. De vraag die nu moet worden beantwoord is of de verwijzing in de uitklapfolder Perspectief moet worden bestempeld als een niet toelaatbare indirecte vorm van publieksreclame door Janssen-Cilag voor het UR-geneesmiddel Concerta. De Commissie van Beroep beantwoordt deze vraag ontkennend.

4.1.3.2 Vooropgesteld moet worden dat het een vergunninghouder vrijstaat in brochuremateriaal als de onderhavig uitklapfolder Perspectief verwijzingen op te nemen naar informatiebronnen zoals belangenverenigingen, boeken of ander schriftelijk materiaal en websites, mits dit zorgvuldig geschiedt. De wijze waarop Janssen-Cilag dit heeft gedaan kan de zorgvuldigheidstoets doorstaan.

Over grieven II, III en IV:

4.2.4.2 Janssen-Cilag en KOAG/KAG hebben de omvang van de rechtsstrijd in onderling overleg willen vaststellen, in welk kader zij in overleg zijn getreden met de voorzitter van de Codecommissie. Bij e-mail van 29 september 2010 heeft de voorzitter van de Codecommissie de advocaat van Janssen-Cilag doen weten dat de Codecommissie zal uitgaan van de rapportage van KOAG/KAG en dat wezenlijk nieuwe bezwaren tegen reclame-uitingen van Janssen-Cilag in beginsel buiten behandeling zullen blijven. Nu KOAG/KAG de kwesties a. tot en met c. [dit betreft de hierboven genoemde uitingen 2, 3 en 4, redactie reclameboek.nl] feitelijk niet ter beoordeling aan de Codecommissie heeft voorgelegd, partijen ook niet de bedoeling hebben gehad een beslissing op deze punten uit te lokken en wezenlijk nieuwe bezwaren tegen reclame-uitingen ter zitting niet aan de orde zijn gesteld (en overigens naar verwachting ook niet zouden zijn toegelaten), moet worden geoordeeld dat de Codecommissie met haar oordeel op bovenstaande punten buiten de grenzen van de rechtsstrijd is getreden. Dit is in strijd met de beginselen van een behoorlijke procesorde. De beslissing van de Codecommissie kan in zoverre dan ook niet in stand blijven."

Lees de beslissing hier (link) en hier (pdf).
Lees de beslissing CGR Codecommissie hier (link).

Annotatie mr. S. Wertwijn in IER februari 2011 nr, 12 (hier). In deze noot wordt met name ingegaan op de Leidraad Informatie UR-Geneesmiddelen die op 1 oktober 2010 is gepubliceerd (de Leidraad viel overigens in verband met de overgangsperiode van 6 maanden buiten het toetsingskader van de hier besproken beslissing).

Regelingen: 
Code Publieksreclame voor Geneesmiddelen, art. 3 sub a
Nadere Invulling van het onderscheid tussen reclame en informatie voor geneesmiddelen, art 4 sub b
Reglement van de Codecommissie KOAG/KAG, art. 1.1, 3.1 en 3.2