Drank en suiker, of de misleidende YouTube video van Air Up

CvB 6 juni 2023; RB 3768; Dossiernr. 2022/00421-CVB (klager tegen Air Up) Het College van Beroep diende zich in deze zaak over twee uitingen te buigen. De eerste uiting betreft, kort samengevat, een YouTube video met de titel ‘Big Lies’ met betrekking tot het product Air Up. In deze video komen onder andere de volgende groot geschreven tekstgedeeltes in beeld: ‘suiker geeft smaak’, ‘grote leugen’, en ‘kap met die rommel’ (hierna: uiting 1). De tweede uiting betreft de tekst: ‘Je proeft smaak door geur. We proeven voor 80% met onze neus’ welke op de website van Air Up prijkt (hierna: uiting 2).

Volgens klager laat Air Up zich onnodig en onterecht denigrerend uit over suikerhoudende frisdranken door woorden als ‘grote leugen’, ‘verslaafd’ en ‘kap met die rommel’ te gebruiken. Suiker is volgens klager namelijk helemaal niet verslavend.  Daarnaast bestaat er volgens klager geen wetenschappelijk onderbouwing voor het statement dat we voor 80% proeven met onze neus.

Eerder oordeelde de Commissie al dat de video niet voldoet aan artikel 13 sub a NRC en dat uiting 2 misleidend is door gebrek aan wetenschappelijke onderbouwing. Air Up stelt echter in zijn grieven dat wel degelijk wetenschappelijk bewijs is overgelegd aan de Commissie, zowel voor het gebruik van het statement ‘verslaafd aan suiker’, als voor het door Air Up genoemde percentage in uiting 2.

Het College bevestigt echter de beslissing van de Commissie en komt tot de conclusie dat uiting 1 in strijd is met artikel 13 sub a en sub e NRC en dat de uiting 2 in strijd is met artikel 7 NRC.

7.3. Het College onderschrijft verder het oordeel van de Commissie dat de uiting misleidend is in de zin van het bepaalde in artikel 13 sub a NRC doordat daarin wordt beweerd dat fabrikanten van frisdranken liegen over de noodzaak van suiker (“rommel”) voor smaak, om zodoende de klant opzettelijk verslaafd aan suiker te houden. Deze bewering is ongefundeerd en daarom onjuist. Van een dergelijke leugen en intentie is immers niet gebleken. De onjuiste negatieve boodschap kan de gemiddelde consument ertoe brengen te kiezen voor het product van Air up in plaats van de frisdranken waarmee wordt vergeleken.

7.4. Eveneens onderschrijft het College het oordeel van de Commissie dat de uiting ook in strijd is met artikel 13 sub e NRC doordat Air up concurrenten die suikerhoudende frisdrank op de markt brengen beschuldigt van leugens en van het opzettelijk verslaafd houden van de consument aan suiker. Daarbij wordt in feite beweerd dat de frisdranken “rommel” bevatten in de vorm van suiker, hetgeen de vergeleken producten in diskrediet brengt. Dat Air up in haar beroepschrift stelt dat zij in de video niet naar concurrenten verwijst maar naar praktijken van de “suikerindustrie” (door Air up aangeduid als: “Big Sugar”), leidt niet tot een ander oordeel. Dit is immers blijkens het voorgaande niet de wijze waarop de gemiddelde consument de video zal uitleggen. Deze consument zal de video zien als een directe beschuldiging jegens de concurrenten die suikerhoudende frisdrank op de markt brengen.
De grieven tegen het oordeel van de Commissie over de video treffen dus geen doel.

7.7. Ter zitting is namens Air up meegedeeld dat het percentage van 80% niet als een exact percentage moet worden opgevat omdat men over het exacte percentage kan twisten en zij hiernaar nog onderzoek doet. Wat daarvan zij (de resultaten van dit onderzoek zijn niet overgelegd) op grond van het voorgaande oordeelt het College dat het genoemde percentage van 80% niet juist kan worden geacht. Daarmee is gegeven dat niet kan worden aangenomen dat de gemiddelde consument in de door de uiting gesuggereerde mate een bepaalde smaak door geur zal waarnemen. De uiting is daarom op de door de Commissie genoemde gronden misleidend.