Milieu  

Vz. RCC 6 december 2017, RB 3089; Dossiernr. 2017/00786/I (Albert Heijn 'Doe Maar Lekker Duurzaam') Voorzittersafwijzing. Het betreft een televisiecommercial waarin wordt gezegd dat leden van de Postcode Loterij een cadeaukaart van € 12,50 ontvangen “voor een duurzame maaltijd bij Albert Heijn”. De klacht In de televisiecommercial wordt gesuggereerd dat de getoonde producten ‘duurzaam’ zijn, waaronder ‘Beter Leven rookworst’. Uit diverse onderzoeken is echter gebleken dat ‘Beter Leven’ slechter is voor het milieu. Tevens zijn vleeswaren de nummer 1 veroorzaker van klimaatverandering, zoals blijkt uit de door klaagster genoemde bronnen. Klaagster vindt dat dergelijke reclames niet meer getolereerd dienen te worden om klimaatverandering te voorkomen.

RCC 16 november 2017, RB 3088; Dossiernr. 2017/00744 (Rabobank 'Growing a better world together') Aanbeveling. Het betreft de televisiecommercial en de radiocommercial van Rabobank ‘Growing a better world together’. De klacht Klager vindt de televisie- en radiocommercial misleidend, omdat Rabobank zich daarin ten onrechte profileert als een duurzame bank. Rabobank stelt haar beleid op het gebied van voeding veel duurzamer en meer maatschappelijk verantwoord voor dan wordt gestaafd door onderzoek. Klager verwijst hierbij naar het laatste onderzoek van de Eerlijke Bankwijzer, waarin Rabobank volgens klager gemiddeld een 5.7 scoort op duurzame thema’s en op 9 van de 21 thema’s zelfs een onvoldoende.

RCC 20 december 2017, RB 3087; Dossiernr. 2017/00812 (Coca-Cola 100% recyclebaar) Afwijzing. Het betreft een in de vorm van een abriposter en een advertentie in landelijke dagbladen geopenbaarde uiting van Coca-Cola. De klacht Greenpeace vindt de uiting misleidend en in strijd met de artikelen 2, 3 en 10 van de Milieu Reclame Code (MRC) en voert daartoe het volgende aan. Door de mededelingen “Onze verpakkingen zijn 100% recyclebaar” en “Wist je dat al onze flessen volledig gerecycled kunnen worden (…)?” wordt de suggestie gewekt dat er sprake is van een duurzaam en milieuvriendelijk initiatief van Coca-Cola zelf, waarmee zij zich bovendien positief onderscheidt van andere producenten.

RCC 19 december 2017, RB 3072; Dossiernr. 2017/00765/A (Aldi verantwoord en voordeling). Aanbeveling. Het betreft een abriposter van Aldi. Links bovenin de poster staat in een vierkant kadertje een groene gestreepte V met aan een van de uiteinden twee groene blaadjes. Hiernaast staat: “Verantwoord en voordelig”. De klacht In de reclame wordt geadverteerd dat het om verantwoorde worst gaat. Dierlijke producten zijn echter in geen enkel opzicht verantwoord, worst dus ook niet, aldus klaagster. Dat de worst het Beter Leven keurmerk heeft maakt hem niet meer verantwoord, zeker niet nu de worst maar 1 ster heeft. Het is onverantwoord voor het milieu, de gezondheid en voor de dieren die onnodig lijden. Verder acht klaagster het gebruik van de opzichtige groene V in de reclame misleidend, omdat daarmee volgens haar wordt gesuggereerd dat het om een vega product gaat.

ACM 18 oktober 2017, ACM/17/003870 (Volkswagen AG) Software. Volkswagen AG plaatste manipulatiesoftware in auto’s van de merken Volkswagen, SEAT, ŠKODA en Audi die zij tussen 2009 en 2015 heeft geproduceerd. Deze software herkende de testomgeving en zorgde ervoor dat de uitstoot van stikstofoxiden in die testomgeving minder was dan op de weg. Volkswagen AG profileerde zich tegelijkertijd als een milieubewuste organisatie die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan en adverteerde hiermee richting consumenten. Bovendien gaf zij te kennen dat zij typegoedkeuring voor de betrokken auto’s had verkregen, terwijl zij feitelijk niet aan de voorwaarden daarvoor had voldaan. Hiermee heeft Volkswagen AG gehandeld in strijd met de vereisten van professionele toewijding en heeft zij consumenten misleid. De ACM legt hiervoor een boete op aan Volkswagen AG van EUR 450.000.

RCC 19 april 2017, RB 2863; dossiernr. 2017/00161 ('t Stokertje Houtkachels) Aanbeveling. Milieuclaim. Uiting: Het betreft een uiting op www.stokertje.nl. Onder het kopje “Houtkachel”: “Hout als brandstof is, met een mooi woord, hernieuwbaar. Stoken op hout met een houtkachel is dus niet alleen kostenbesparend, maar óók een milieubewuste keuze.”. Onder het kopje “Houtkachel stoken is CO2-neutraal”: “[...] Daarom is hout als brandstof in een houtkachel met een hoogstaande verbrandingstechniek vrijwel CO2-neutraal.” Onder het kopje “Hoogrendementhoutkachel”: “Tegenwoordig moeten houtkachels aan allerlei eisen voldoen zodat ze niet onnodig belastend zijn voor het milieu.”. Klacht: Klager maakt bezwaar tegen de termen (a) "hernieuwbaar", (b) "milieubewuste keuze", (c) "CO-2 neutraal" en (d) "houtkachels moeten aan allerlei eisen voldoen zodat ze niet belastend zijn voor het milieu". Hij stelt dat hout stoken vervuilender is dan gas verbranden. Hij acht de reclame in strijd met de waarheid als bedoeld in artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC), onjuist, en misleidend als bedoeld in artikel 8 NRC. Klager licht zijn bezwaar als volgt nader toe.

RCC 4 april 2017, RB 2860; dossiernr. 2017/00119 (NS 100% windstroom) Afwijzing. Milieu. Uiting: Het betreft de volgende uiting op de website van NS (https://groenetrein.ns.nl/): “Als eersten in de wereld reizen treinreizigers in Nederland op 100% windstroom. De trein was al de meest duurzame manier van reizen voor langere afstanden. En dankzij het partnership van NS en andere spoorvervoerders met Eneco rijden alle elektrische treinen in Nederland vanaf 2017 volledig op windstroom van Eneco. Daardoor kunnen dagelijks 600.000 treinreizigers in Nederland 100% klimaatneutraal reizen.” Klacht: Klager maakt bezwaar tegen de aanduiding “100% windstroom” in de kop van de uiting. 100% windenergie kan niet gegarandeerd worden, aldus klager, omdat het niet altijd waait en bij windstilte voor de stroomlevering aan NS overgeschakeld moet worden op stroom uit andere – fossiele of niet-fossiele – bronnen. Bovendien is het distributiesysteem in Nederland zodanig dat nooit kan worden gegarandeerd dat de gehele bedrijfsvoering van NS daadwerkelijk alleen op windenergie draait. Er zou alleen van een 100% garantie gesproken kunnen worden indien de windturbines direct gekoppeld zijn aan het elektriciteitsnet van NS. Klager stelt dat “100% windenergie” een misleidende en niet onderbouwde claim is, waardoor de claim in strijd is met de artikelen 2 en 3 van de Milieu Reclame Code (MRC).

RCC 14 maart 2017, RB 2849; dossiernr. 2016/00946 (Kachelkoning pellet cv-ketel) Aanbeveling. Artikel 2 en 3 van de Milieu Reclame Code. Uiting: Het betreft een advertentie in “De Streekkrant” van 30 november 2016. Daarin staat onder het kopje: “Nu € 3200 subsidie op nieuwe Laminox pellet cv-ketel” onder meer: “Vervang uw gas cv-ketel nu door een pellet-cv ketel! Spaar het milieu en verdien veel geld!”. Klacht: De zinsnede “Spaar het milieu” is misleidend en in strijd met de artikelen 2 en 3 van de Milieu Reclame Code (MRC). Klager verwijst naar de dossiers 2012/01141, 2016/00397, 2016/00399, 2016/00400 en 2016/00401 en licht zijn klacht als volgt nader toe. Voor de aanmaak van pellets wordt roofbouw op bos in Amerika en Oost Europa gepleegd. Verder is er vervuilend vervoer over een grote afstand per schip of vrachtwagen nodig.

RCC 15 december 2015, RB 2638; Dossiernr: 2015/01154 (Ecover Afwasmiddel)
Milieu Reclame Code. Uiting: Het betreft een uiting in de Bonusfolder van Albert Heijn van week 46 2015, waarin naast de afbeelding van een fles Ecover afwasmiddel staat:

“Ontdek! Ecover Afwasmiddel
Bij gebruik van Ecover afwasmiddel zorg je niet alleen voor een schone vaat, maar ook voor schone grachten. De flessen worden namelijk gemaakt van het plastic dat we samen met klanten van Albert Heijn uit het water hebben gevist.”

Klacht: De uiting suggereert dat de fles 100% van uit het water gevist plastic is gemaakt. In de winkel hangt aan de fles echter een labeltje waarop - bij een asterisk - staat dat maar 10% van de fles uit grachtenplastic bestaat en voor de rest uit gewone gerecyclede kunststof.

Commissie:

Met de mededeling “Bij gebruik van Ecover afwasmiddel zorg je niet alleen voor een schone vaat, maar ook voor schone grachten. De flessen worden namelijk gemaakt van het plastic dat we samen met klanten van Albert Heijn uit het water hebben gevist” wordt expliciet gerefereerd aan milieuaspecten verbonden aan het product. Hierdoor is sprake van een milieuclaim en is de Milieu Reclame Code (MRC) van toepassing. Op grond van artikel 2 MRC mogen milieuclaims geen mededelingen, afbeeldingen of suggesties bevatten waardoor de consument misleid kan worden over milieuaspecten van het aangeprezen product.

Naar het oordeel van de Commissie suggereert de mededeling “de flessen worden namelijk gemaakt van het plastic dat we (…) uit het water hebben gevist” - door het gebruik van het woordje van - dat de flessen helemaal van dit grachtenplastic zijn gemaakt. Als erkend is echter komen vast te staan dat de flessen slechts voor 10% uit grachtenplastic bestaan. Gelet hierop acht de Commissie de uiting in strijd met artikel 2 MRC. Daarbij wordt opgemerkt dat de advertentie voldoende ruimte biedt om duidelijk te maken dat de Ecover fles gedeeltelijk is gemaakt van uit de grachten gehaald plastic. Dat dit in andere uitingen voor Ecover afwasmiddel wel wordt meegedeeld, zoals adverteerder stelt, neemt de misleiding in de bestreden uiting niet weg.

De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 2 MRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

Voorz. RCC 14 oktober 2015, RB 2561; dossiernr. 2015/00974(Waterkrachtcentrale Maurik)
Afwijzing van de klacht. Het betreft een televisiecommercial voor “Nuon Groen uit Nederland”, waarin dit product wordt aangeprezen als “duurzame energie uit eigen land”. In de televisiecommercial is onder meer de waterkrachtcentrale Maurik te zien. De klacht: Klager stelt dat in de televisiecommercial beelden van de stuw bij Hagestein zijn te zien. Deze waterkrachtcentrale werd voorheen gebruikt door adverteerder. Zij is echter daarmee gestopt. Klager vraagt zich af waarom adverteerder dan toch nog reclame voor groene stroom maakt.

Het verweer

Dit kan als volgt worden samengevat. De stuw Hagestein maakt deel uit van het Stuwensemble Hagestein/Amerongen/Driel. Naast dit Stuwensemble is de waterkrachtcentrale Maurik van adverteerder gelegen. Deze waterkrachtcentrale van adverteerder voorziet ongeveer 8.000 huishoudens van duurzaam opgewekte elektriciteit. In de televisiecommercial wordt een beeld geschetst van waterkracht. Daarbij wordt extra de aandacht gevestigd op de waterkrachtcentrale Maurik van adverteerder, zoals ook blijkt uit het logo van adverteerder dat duidelijk op deze waterkrachtcentrale is te zien. Het is vrijwel onmogelijk om de waterkrachtcentrale Maurik in beeld te brengen zonder dat het daarnaast gelegen Stuwensemble in beeld komt.

Het oordeel van de voorzitter
Voor zover klager met zijn klacht bedoelt te stellen dat adverteerder geen gebruik maakt van waterkracht, oordeelt de voorzitter dat adverteerder voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat zij met behulp van de waterkrachtcentrale Maurik stroom opwekt voor ongeveer 8.000 huishoudens. Deze waterkrachtcentrale komt in de televisiecommercial uitdrukkelijk in beeld, waarbij het logo van adverteerder is te zien. Dat, aanzienlijk minder prominent in beeld, ook een daarnaast gelegen stuwencomplex is te zien dat niet van adverteerder is, leidt niet tot het oordeel dat de reclame-uiting onjuist of misleidend is. De boodschap van de televisiecommercial is immers dat adverteerder “duurzame energie” levert die mede met waterkracht is opgewekt. Deze boodschap dient op grond van het voorgaande juist te worden geacht.