Misleiding Makro, wildzwijnrack komt niet uit beloofde nationaal park Bialowieza

Vzr. RCC 13 november 2018, RB 3257; dossiernr. 2018/00721 (Makro frenched wildzwijnrack) Gedeeltelijke oorzitterstoewijzing voor zover nodig. Misleiding. De uiting betreft een reclamefolder van Makro voor zover daarin in verband met een aanbieding voor “Frenched wildzwijnrack” onder de aanhef “Wild zwijn uit de Poolse oerbossen” staat: “Eén van de laatste oerbossen van het Europese continent is het nationaal park Bialowieza in het oosten van Polen en het westen van Wit-Rusland. (…) De populaties herten, reeën en wilde zwijnen worden al generaties lang in evenwicht gehouden door jagers. Jagen is in Polen een traditie waar men trots op is. De manier van jagen zorgt voor een minimale impact op de natuur en ook het wild blijft vrij van onnodige stress.” De klacht. De advertentie wekt de indruk dat de zwijnen geschoten zijn in het Nationaal Park Bialowieza dat niet door mensen zou worden aangetast. Verder zouden de wilde zwijnen zijn bejaagd op een wijze die minimale impact heeft op de natuur, waarbij de dieren vrij zouden blijven van onnodige stress. In aanmerking genomen dat vorig jaar in Polen 309.000 van de 340.000 wilde zwijnen zijn doodgeschoten door jagers, acht de Faunabescherming het niet aannemelijk dat de bij Makro verkochte wildzwijnracks voldoen aan de in de advertentie geschetste “romantische omstandigheden”. Ook de massale kap van bomen in genoemd park strookt op geen enkele wijze met de geromantiseerde tekst van de advertentie. De Faunabescherming legt stukken over die haar standpunt onderbouwen. Inmiddels heeft Makro de digitale versie van de reclamefolder gerectificeerd, echter zonder daarbij duidelijk te maken uit welke gebieden het vlees wél afkomstig is. Hierdoor laat Makro de indruk bestaan dat het nog steeds om een wijze van bejaging gaat zoals omschreven in de oorspronkelijke versie van de uiting.

1)  Het eerste deel van de klacht betreft het in de advertentie omschreven leefgebied van de wilde zwijnen waarvan de wildzwijnracks afkomstig zijn. Deze dieren zouden volgens de advertentie in de “Poolse oerbossen” leven, en dan meer in het bijzonder in het nationaal park Bialowieza. Makro heeft erkend dat zij daarmee onjuiste informatie geeft over de geografische oorsprong van het vlees, zoals bedoeld onder b van artikel 8.2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Het vlees blijkt niet uit dit gebied afkomstig te (kunnen) zijn, nu daar de Afrikaanse varkenspest heerst. De voorzitter is van oordeel dat de gemiddelde consument door de onjuiste vermelding van de oorsprong ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen. Het vlees wordt immers nadrukkelijk aangeprezen als afkomstig uit Poolse oerbossen en uit het nationaal park Bialowieza.

2)   Het tweede deel van de klacht ziet op het gedeelte van advertentie waarin staat dat de  wilde zwijnen bejaagd worden op een wijze die minimale impact heeft op de natuur, waarbij de dieren vrij zouden blijven van onnodige stress. Het had, gelet op de inhoud van de klacht, op de weg van Makro gelegen om nader toe te lichten en te onderbouwen op welke wijze de jacht op de wilde zwijnen zich onderscheidt van andere jachtmethodes. De claims die Makro hier maakt impliceren immers in feite dat is gekozen voor een jachtmethode die voldoet aan bepaalde waarborgen op het gebied van het milieu en het voorkomen van onnodig dierenleed. Nu Makro niet heeft toegelicht, laat staan onderbouwd, op welke wijze aan deze waarborgen wordt voldaan, is geen juiste informatie verstrekt over de voordelen van het aangeboden product, een van de voornaamste kenmerken als bedoeld onder b van artikel 8.2 NRC. Verder is de voorzitter van oordeel dat de gemiddelde consument die ethische aspecten met betrekking tot wild van belang acht, en voor wie de boodschap met betrekking tot de minimale impact van de jacht op de natuur en op de bejaagde dieren in het bijzonder lijkt te zijn bedoeld, ook hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen.

3)  Zowel op grond van hetgeen onder 1) als hetgeen onder 2) is vermeld, acht de voorzitter de bestreden advertentie misleidend en om die reden tevens oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC. Daarbij merkt de voorzitter op dat de tekst van de rectificatie voor dit oordeel niet ter zake doet, anders dan dat daaruit blijkt dat Makro uitdrukkelijk erkent dat in de advertentie ten onrechte wordt beweerd dat de wildzwijnracks specifiek afkomstig zijn van wilde zwijnen die leven in de Poolse oerbossen respectievelijk het nationaal park Bialowieza, en dat de voorzitter in deze rectificatie aanleiding ziet de aanbeveling om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken te doen voor zover nodig. Uit welk gebied het vlees wel afkomstig is, is voor dit geschil verder niet relevant. Voor zover de Faunabescherming tot slot nog verwijst naar de volgens haar massale kap van bomen in het nationaal park Bialowieza, volstaat de voorzitter met op te merken dat de inhoud van de advertentie op geen enkele wijze in verband kan worden gebracht met houtkap.