KG vonnis rechtbank Arnhem, van 11 mei 2005 LJN: AT8686 (Voorlichtingsbureau Vlees/Valess) De slagzin "Valess. Lekker geen vlees. Lekker van Zuivel." is niet een vergelijking in de zin van artikel 6:194a BW.

De voorzieningenrechter oordeelt: "het enkel noemen van het (generieke) product vlees is daarvoor onvoldoende. Goed beschouwd wordt daarmee door Campina c.s. alleen iets gezegd over de herkomst van het eigen product." De uitingen op de website en in het persbericht worden wel als een vergelijkende reclame opgevat. Het product Valess wordt afgezet tegen het product vlees door een aantal gunstige eigenschappen van het product Valess te noemen in vergelijking met vlees. Campina doet dat niet netjes door in de vergelijking niet ook de ongunstige eigenschappen van haar product te noemen. Benoem je het vetgehalte van vlees dan moet je ook het zoutgehalte van Valess en het ontbreken daarin van ijzer noemen. Lees vonnis.

De gezamenlijke vergunninghouders hebben mij thans de door hen opgestelde gedrags- en reclamecode kansspelen doen toekomen. De vergunninghouders zijn voornemens het toezicht op de naleving van de gedrags- en reclamecode, nadat deze door mij is goedgekeurd, te laten geschieden door de Reclame Code Commissie. Ter voorbereiding van de gedrags- en reclamecode hebben de vergunninghouders een onderzoek laten uitvoeren door Ernst & Young Accountants, waaruit blijkt dat de totale wervings- en reclamekosten van de gezamenlijke vergunninghouders in de periode 2003-2004 ten opzichte van 2002 met gemiddeld 9% zijn afgenomen.

De komende weken zal ik bezien of de gedrags- en reclamecode in lijn is met het restrictieve kansspelbeleid. Indien nodig zal ik de vergunninghouders verzoeken de code aan te passen. Ik zal u de vastgestelde code te zijner tijd toezenden."

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 27 juni 2005

1. Gedrags- en reclamecode kansspelen
Bij brief van 23 juni 2004 heb ik, mede naar aanleiding van door leden van de Tweede Kamer geuite zorgen over reclame-uitingen met betrekking tot kansspelen, de landelijke vergunninghouders voor kansspelen en de VAN Speelautomaten brancheorganisatie gevraagd hun reclameaanbod te beperken en een gedrags- en reclamecode te ontwikkelen waarin invulling wordt gegeven aan een evenwichtig beleid voor wervings- en reclameactiviteiten.

De gezamenlijke vergunninghouders hebben mij thans de door hen opgestelde gedrags- en reclamecode kansspelen doen toekomen. De vergunninghouders zijn voornemens het toezicht op de naleving van de gedrags- en reclamecode, nadat deze door mij is goedgekeurd, te laten geschieden door de Reclame Code Commissie. Ter voorbereiding van de gedrags- en reclamecode hebben de vergunninghouders een onderzoek laten uitvoeren door Ernst & Young Accountants, waaruit blijkt dat de totale wervings- en reclamekosten van de gezamenlijke vergunninghouders in de periode 2003-2004 ten opzichte van 2002 met gemiddeld 9% zijn afgenomen.

De komende weken zal ik bezien of de gedrags- en reclamecode in lijn is met het restrictieve kansspelbeleid. Indien nodig zal ik de vergunninghouders verzoeken de code aan te passen. Ik zal u de vastgestelde code te zijner tijd toezenden.

2.  Sponsorovereenkomst Eredivisie
Bij brief van 3 juni 2004 (24036/24557, nr. 301) heb ik uw Kamer bericht dat Holland Casino haar sponsorcontract met Eredivisie C.V. per medio 2005 zou beëindigen. Begin dit jaar deden geruchten de ronde dat de Sponsor Loterij voornemens zou zijn het sponsorcontract met de Eredivisie over te nemen.
Inderdaad heeft de Sponsor Loterij mij begin dit jaar ingelicht over haar plannen met betrekking tot sponsoring van de Eredivisie. Aangezien de aan mij voorgelegde concept-overeenkomst op verschillende punten strijdig bleek te zijn met het door mij gevoerde restrictieve kansspelbeleid, heb ik de Sponsor Loterij laten weten dat ik daar niet mee kon instemmen.

Na overleg te hebben gevoerd met ambtenaren van mijn ministerie, heeft de Sponsor Loterij gezocht naar een andere invulling van de door haar gewenste samenwerking met de Eredivisie. Daarbij stond voorop dat die invulling gericht zou zijn op de doelstelling om steun te verlenen aan de ‘integratie van verschillende culturen in de Nederlandse samenleving door middel van steun aan voetbalclubs en verenigingen’. Vanuit mijn ministerie zijn daaraan onder andere de volgende voorwaarden gesteld: geen activiteiten die een mogelijk risico vormen voor het restrictieve kansspelbeleid, bescherming van minderjarigen, geen betrokkenheid van minderjarigen bij wervingsactiviteiten, geen naamsverbinding of zichtbare kentekenen van de loterij in de presentatie van de Eredivisie, geen gebruikmaking van bestanden met persoonsgegevens van de voetbalclubs, in aantal en omvang beperkte reclame-uitingen langs het veld, op televisie en dergelijke.

Thans heeft de Sponsor Loterij mij bericht met inachtneming van de gestelde voorwaarden op hoofdlijnen met de Eredivisie C.V. overeenstemming te hebben bereikt. Deze overeenstemming houdt onder andere het volgende in:
- De Sponsor Loterij wordt maatschappelijk partner van de Eredivisie. De financiële bijdrage is gelijk aan de individuele bijdragen van de vijf overige sub sponsoren.
- Er is geen sprake van directe naamskoppeling tussen de Sponsor Loterij en de Eredivisie.
- De duur van het contract bedraagt één jaar, met een optie voor nog twee jaar.
- Eventuele commercials op televisie stellen het goede doel centraal; daarvoor zijn zes goede doelen geselecteerd.

Voorts heeft de Sponsor Loterij mij meegedeeld dat de N.V. Nationale Goede Doelen Loterijen N.V. recent maatregelen heeft doorgevoerd om tegemoet te komen aan de door mij gewenste vermindering van sportgerelateerde sponsoractiviteiten. Zo hebben de Nationale Postcode Loterij en de BankGiro Loterij de sponsorcontracten met respectievelijk de schaatsploeg (na afloop van aanstaande Olympische winterspelen) en de wielerploeg (met ingang van het huidige wielerseizoen) opgezegd. Deze contracten waren gebaseerd op directe naamskoppeling.

Ik heb de Sponsor Loterij bericht, onder voorbehoud van mijn instemming met de definitieve overeenkomst, voorlopig voor de duur van één jaar in te stemmen met het door de Sponsor Loterij beoogde maatschappelijk partnerschap met de Eredivisie C.V. Een eventuele verlenging van de overeenkomst zal beoordeeld worden aan de hand van de nog vast te stellen gedrags- en reclamecode kansspelen.

De Minister van Justitie,

J.P.H. Donner

Vonnis in de zaak Gouden Gids/iLocal (eerdere berichten hier)  is inmiddels gepubliceerd: Vzngr. Rechtbank Breda, 24-06-2005, LJN: AT8316 146762 / KG Z A 05-310. 

"Door gebruik te maken van een advertentie die zozeer gelijkend is aan de omslag van Gouden Gids lift Yellow Bear mee op de bekendheid en de goodwill van Gouden Gids, hetgeen in strijd is met art. 6:194a lid 2 sub g BW. Door aan te haken bij de bekendheid van de recente reclamecampagne van Gouden Gids en tegelijkertijd in de advertentie het publiek op te roepen de Gouden Gids de rug toe te keren, wordt de goede naam en reputatie van Gouden Gids geschaad. Door zich daarbij denigrerend en afbrekend over de dienst-verlening van Gouden Gids uit te laten tracht Yellow Bear met deze advertentie op oneerlijke wijze te profiteren van de bekendheid van Gouden Gids en haar reclame-campagne ten detrimente van Gouden Gids. Ook aan het vereiste van art. 6:194a lid 2 sub e BW voldoet de vergelijkende reclame derhalve niet.

De advertentie voor iLocal.nl voldoet evenmin aan artikel 6: 194a lid 2 sub d BW, omdat sprake is van verwarring met de diensten van Gouden Gids. Het overgrote gedeelte van het publiek zal vluchtig kennis nemen van de advertentie voor iLocal.nl en onmiddellijk veronderstellen met Gouden Gids van doen te hebben, omdat iLocal.nl alle kenmerken van de advertenties van Gouden Gids heeft gebruikt. Dit geldt in ieder geval voor die reclame-uiting waarin de toelichting ontbreekt, te weten de folder die onder Makro-klanten is verspreid. Bovendien neemt de toelichting van iLocal.nl, zoals in de advertentie geplaatst in De Telegraaf, een ondergeschikte plaats in. Lees vonnis.

Het antwoord van minister Peijs (VenW) op kamervragen van SGPer Van der Staaij ("Klopt het bericht, dat u zich inzet voor de realisatie van een zeer grote en hoge reclamemast met erotische boodschappen langs de A4 ter hoogte van Alkemade?") geeft een aardig inzicht in het reclamebeleid voor de rijkswegen. Minister zet zich uiteraard niet voor in voor zo'n mast en legt het even uit.

"Mijn beleid blijft gericht op terughoudendheid ten aanzien van reclame-uitingen langs rijkswegen om afleiding van de rijtaak zoveel mogelijk te voorkomen. Dit beleid dat is neergelegd in de Richtlijnen Bewegwijzering, komt erop neer dat RWS op haar eigen grondgebied in principe geen reclame toestaat (met een kleine uitzondering voor de wegrestaurants en benzinestations) terwijl RWS via de daartoe geëigende juridische procedure van inspraak en bezwaar en beroep optreedt tegen reclame buiten haar eigen grondgebied dat gericht is op de weg en die in haar ogen verkeersonveilig is.

Centraal staat de verkeersveiligheid. Uit de geanalyseerde ongevallencijfers van de afgelopen jaren blijkt ter plaatse van Roelofarendsveen geen enkele relatie met de aanwezige reclameborden aantoonbaar. Dat wordt ook niet verwacht bij de verplaatsing van de reclameborden. In de, reeds jaren terug, ingezette verwerving van de A4 gaat het om een verplaatsing van reeds aanwezige reclameborden en om opgebouwde rechten van een exploitant.

De uitingen op de reclameborden worden beoordeeld door de Reclame Code Commissie. Ik heb geen reden om aan te nemen dat de huidige reclameborden meer of minder afleiden dan andere reclameborden."

Na kamervragen over 'De Hand Van God' en 'Dump Je Schatje' is het nu De Partij voor de Dieren die zich beklaagt over de RCC. "De PvdD  roept op tot een fundamentele discussie over het functioneren van de Nederlandse Reclame Code en de Reclame Code Commissie naar aanleiding van haar uitspraak dat spotjes van ProefdierVrij in strijd zouden zijn met de Reclame Code omdat er onvoldoende in duidelijk gemaakt zou worden hoe zwaar de voorschriften zijn voor het doen van dierproeven. Los van het feit dat veel is af te dingen op die voorschriften en de naleving daarvan, is het een goede gewoonte van de Reclame Code Commissie in het kader van de vrijheid van meningsuiting veel vrijheid te laten bij het uitdragen van denkbeelden.

"Persbericht Pvdd. PvdD roept op tot discussie over werking Reclame Code Commissie nav uitspraak ProefdierVrij
17-06-2005

Amsterdam, 17 juni 2005 - De Partij voor de Dieren roept op tot een fundamentele discussie over het functioneren van de Nederlandse Reclame Code en de Reclame Code Commissie naar aanleiding van haar uitspraak dat spotjes van ProefdierVrij in strijd zouden zijn met de Reclame Code omdat er onvoldoende in duidelijk gemaakt zou worden hoe zwaar de voorschriften zijn voor het doen van dierproeven. Los van het feit dat veel is af te dingen op die voorschriften en de naleving daarvan, is het een goede gewoonte van de Reclame Code Commissie in het kader van de vrijheid van meningsuiting veel vrijheid te laten bij het uitdragen van denkbeelden.

 De Reclame Code Commissie lijkt die lijn met deze uitspraak te hebben verlaten en de Partij voor de Dieren acht dat een bedenkelijke ontwikkeling die grote gevolgen kan hebben voor de toekomst waar het gaat om het uitdragen van denkbeelden door organisaties die verandering nastreven van de gangbare praktijken op het gebied van bijvoorbeeld diergebruik.

Omdat de uitspraak van de RCC (waartegen overigens nog beroep open staat) vergaande consequenties kan hebben voor de mate waarin media bereid zijn boodschappen van de strekking zoals Proefdiervrij die uitdraagt uit te zenden,  is sprake van een belangrijk precedent.

Onlangs nog achtte de RCC zich in twee instanties niet bevoegd tot het doen van uitspraken over door de Nederlandse overheid uitgedragen denkbeelden, ten aanzien van de Europese grondwet, waarin de overheid met nadruk haar neutrale positie had verlaten, en tegenstanders van de grondwet uitmaakte voor mensen die “mythen en fabels” zouden vertellen. Merkwaardig genoeg lijkt ProefdierVrij met het uitdragen van haar denkbeelden met geheel andere maten gemeten te worden.

Omdat er voor het uitdragen van denkbeelden geen verplichte disclaimers bestaan (zoals bij bancaire en medische producten wel het geval is) is het een onredelijke eis om van ideële organisaties zoals Proefdiervrij te verlangen dat ze reclame zouden maken voor het strenge karakter van de eisen die aan dierproeven zouden worden gesteld, terwijl de organisatie nu juist ageert tegen het feit dat zulks niet of onvoldoende het geval is.

In het belang van de vrijheid van meningsuiting roept de PvdD daarom nu op tot inhoudelijke discussie over de werking van de Reclame Code Commissie en zal zich daartoe per brief tot de in de RCC participerende partijen wenden.

Welke naam is nou geschikt voor de 'denktank voor het gedachtengoed van Nawijn & De Winter'? De keuze voor 'Willem van Oranje' werd twee dagen geleden door de Rijksvoorlichtingsdienst tegen gehouden. De twee rechtse politici gingen verder met hun zoektocht naar nationale helden en kwamen uit bij 'Marnix van Sint Aldegonde'.
Maar daar is de ChristenUnie niet blij mee. Haar wetenschappelijk bureau brengt onder deze naam boeken en commentaren uit en wenst niet met het 'gedachtengoed' van Nawijn geassocieerd te worden. (Overigens terzijde: kan er niet een ander woord voor 'gedachtengoed' gebruikt worden, en dit woord worden voorbehouden aan het werk van echte filosofen?)

Interessante kwestie voor IE-juristen uiteraard. Want waar baseren zowel de Rijksvoorlichtingsdienst als de ChristenUnie hun bezwaren op? Een blik in de merkenregisters leert dat zowel Willem als Marnix niet als merk zijn geregistreerd. Zouden de namen als merken in strijd zijn met de de openbare orde? Gebrek aan onderscheidend vermogen? De Rijksvoorlichtingsdienst kan zich waarschijnlijk beroepen op 6:162 BW aangezien gebruik van een andermans geslachtsnaam onder omstandigheden een onrechtmatige daad oplevert (Hagemans: Tekst&Commentaar IE). Maar de ChristenUnie dan? En hebben dode mensen ook nog rechten? Wie het weet mag het zeggen...

Aanbieders van financiële producten als leningen, hypotheken en verzekeringen krijgen te maken met nieuwe regels voor reclame. Door de nieuwe regels in Besluit financiële dienstverlening (Bfd) is het niet langer toegestaan om te adverteren met kredietpercentages waarbij rekening is gehouden met de fiscale aftrekbaarheid. Het besluit regelt ook dat adverteerders voortaan moeten vermelden hoe lang een actie duurt en wat het tarief na afloop is. Dat voorkomt agressieve reclames met tijdelijke tarieven.

Eind vorige week is een code voor voedingsmiddelenreclame aangenomen door de Reclame Code Commissie. De nieuwe code is opgesteld door de levensmiddelenindustrie zelf en is gericht op het tegengaan van overgewicht (obesitas). Vorig jaar werd een eerder recalmescode van de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) nog door minister Hoogervorst afgekeurd

In de nieuwe code is opgenomen dat gezondheidsclaims altijd moeten zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en informatie over het product moet volledig en juist zijn. Het tonen van overmatige consumptie is verboden bij de marketing van producten en een product mag niet de suggestie wekken dat het gebruik van een product extra aanzien of status geeft onder leeftijdsgenoten. Ook mag er geen `0 procent vet' staan op producten die nooit vet bevatten, zoals frisdrank of sommige snoepjes. Verder mogen kinderidolen niet actief (dus wel passief?) een product aanprijzen en in het primair onderwijs wordt voedingsmiddelenreclame helemaal verboden. Niet iedereen is tevreden. Volgens de Consumentenbond is het ‘een waardeloze code’.

De bond wil dat iedere zweem van gezondheid om ongezonde producten wordt verboden. Dat producten als vetvrij worden aangeprezen terwijl ze wel veel suiker bevatten vindt de bond niet in de haak en reclame voor voedingsmiddelen met veel suiker, vet en zout zou helemaal niet meer mogen worden uitgezonden op bepaalde tijden en rond kinderprogramma's.

De website van de RCC zwijgt vooralsnog in alle talen over de nieuwe code. Zie ook hier, voor de vorige week gedeeltelijk afgewezen Europese variant.

De Gouden Gids daagt concurrent en nieuwkomer iLocal voor de rechter. Zoekmachine iLocal heeft in een printadvertentie en een radiocommercial de campagne van de Gouden Gids met Katja Schuurman geparodieerd.

Van der Lek van reclamebureau Van Walbeek Etcetera is stellig: “In de campagne van iLocal.nl worden alle grenzen van de Reclame Code Commissie overschreden. Daar zijn we het uiteraard niet mee eens. Dit is geen parodie, maar parasiteren. Dat kan gewoon niet door de beugel.”

iLocal lijkt zich echter niet druk te maken. “Deze reactie is totaal niet professioneel, maar emotioneel. Ze slaan als een halve dolle om zich heen. Maar de heftigheid van hun reactie bevestigt mij in mijn gelijk. Ik heb ze kennelijk op een pijnlijk punt geraakt.”, aldus Bernd Klaasse Bos.

De Gouden Gids beschuldigt iLocal o.a. van misbruik van de kleur geel. Ook zou iLocal.nl meeliften op het succes van de advertenties met Katja Schuurman. “Inbreuk op het portretrecht? Welnee. Bij ons zie je alleen een vrouw van de achterkant. In onze campagne laten we gewoon zien hoe wij zijn. Goedkoop voor adverteerders, eenvoudig en zonder Bekende Nederlanders. Precies het tegendeel van de Gouden Gids. We hebben de kleur geel eenmalig gebruikt om een beetje de aandacht te trekken, voortaan zetten we oranje weer in als bedrijfskleur. Als ze gewoon een net briefje hadden gestuurd met het verzoek te stoppen, was er niets aan de hand geweest.”, meent iLocal.

Op een rechtzaak zit natuurlijk niemand te wachten, maar iLocal moet wel blij zijn met deze ‘gratis’ reclame. Wordt vast vervolgd.

Kamervragen met antwoord 2004-2005, nr. 1702, Tweede  Kamer. Vragen over reclamespot 'Dumpjeschatje.nl' van reisorganisatie Go Go Tours, zie hier. Go Go Tours stelde aanvankelijk dat het niet van plan de campagne te schrappen. Kamerlid Rouvoet vroeg daarom of het stelsel van de Nederlandse reclamecode niet moeten worden aangescherpt, bijvoorbeeld met een boetesysteem. Alle commotie blijkt nu voor niets, adverteerder heeft ingestemd met het oordeel en reclame is niet meer uitgezonden. Daarnaast is Van der Laan van mening dat het stelsel van de Nederlandse Reclame Code voldoende waarborgen kent en naar behoren functioneert en licht dit ook toe. Lees antwoord