Het antwoord van minister Peijs (VenW) op kamervragen van SGPer Van der Staaij ("Klopt het bericht, dat u zich inzet voor de realisatie van een zeer grote en hoge reclamemast met erotische boodschappen langs de A4 ter hoogte van Alkemade?") geeft een aardig inzicht in het reclamebeleid voor de rijkswegen. Minister zet zich uiteraard niet voor in voor zo'n mast en legt het even uit.

"Mijn beleid blijft gericht op terughoudendheid ten aanzien van reclame-uitingen langs rijkswegen om afleiding van de rijtaak zoveel mogelijk te voorkomen. Dit beleid dat is neergelegd in de Richtlijnen Bewegwijzering, komt erop neer dat RWS op haar eigen grondgebied in principe geen reclame toestaat (met een kleine uitzondering voor de wegrestaurants en benzinestations) terwijl RWS via de daartoe geëigende juridische procedure van inspraak en bezwaar en beroep optreedt tegen reclame buiten haar eigen grondgebied dat gericht is op de weg en die in haar ogen verkeersonveilig is.

Centraal staat de verkeersveiligheid. Uit de geanalyseerde ongevallencijfers van de afgelopen jaren blijkt ter plaatse van Roelofarendsveen geen enkele relatie met de aanwezige reclameborden aantoonbaar. Dat wordt ook niet verwacht bij de verplaatsing van de reclameborden. In de, reeds jaren terug, ingezette verwerving van de A4 gaat het om een verplaatsing van reeds aanwezige reclameborden en om opgebouwde rechten van een exploitant.

De uitingen op de reclameborden worden beoordeeld door de Reclame Code Commissie. Ik heb geen reden om aan te nemen dat de huidige reclameborden meer of minder afleiden dan andere reclameborden."

Na kamervragen over 'De Hand Van God' en 'Dump Je Schatje' is het nu De Partij voor de Dieren die zich beklaagt over de RCC. "De PvdD  roept op tot een fundamentele discussie over het functioneren van de Nederlandse Reclame Code en de Reclame Code Commissie naar aanleiding van haar uitspraak dat spotjes van ProefdierVrij in strijd zouden zijn met de Reclame Code omdat er onvoldoende in duidelijk gemaakt zou worden hoe zwaar de voorschriften zijn voor het doen van dierproeven. Los van het feit dat veel is af te dingen op die voorschriften en de naleving daarvan, is het een goede gewoonte van de Reclame Code Commissie in het kader van de vrijheid van meningsuiting veel vrijheid te laten bij het uitdragen van denkbeelden.

"Persbericht Pvdd. PvdD roept op tot discussie over werking Reclame Code Commissie nav uitspraak ProefdierVrij
17-06-2005

Amsterdam, 17 juni 2005 - De Partij voor de Dieren roept op tot een fundamentele discussie over het functioneren van de Nederlandse Reclame Code en de Reclame Code Commissie naar aanleiding van haar uitspraak dat spotjes van ProefdierVrij in strijd zouden zijn met de Reclame Code omdat er onvoldoende in duidelijk gemaakt zou worden hoe zwaar de voorschriften zijn voor het doen van dierproeven. Los van het feit dat veel is af te dingen op die voorschriften en de naleving daarvan, is het een goede gewoonte van de Reclame Code Commissie in het kader van de vrijheid van meningsuiting veel vrijheid te laten bij het uitdragen van denkbeelden.

 De Reclame Code Commissie lijkt die lijn met deze uitspraak te hebben verlaten en de Partij voor de Dieren acht dat een bedenkelijke ontwikkeling die grote gevolgen kan hebben voor de toekomst waar het gaat om het uitdragen van denkbeelden door organisaties die verandering nastreven van de gangbare praktijken op het gebied van bijvoorbeeld diergebruik.

Omdat de uitspraak van de RCC (waartegen overigens nog beroep open staat) vergaande consequenties kan hebben voor de mate waarin media bereid zijn boodschappen van de strekking zoals Proefdiervrij die uitdraagt uit te zenden,  is sprake van een belangrijk precedent.

Onlangs nog achtte de RCC zich in twee instanties niet bevoegd tot het doen van uitspraken over door de Nederlandse overheid uitgedragen denkbeelden, ten aanzien van de Europese grondwet, waarin de overheid met nadruk haar neutrale positie had verlaten, en tegenstanders van de grondwet uitmaakte voor mensen die “mythen en fabels” zouden vertellen. Merkwaardig genoeg lijkt ProefdierVrij met het uitdragen van haar denkbeelden met geheel andere maten gemeten te worden.

Omdat er voor het uitdragen van denkbeelden geen verplichte disclaimers bestaan (zoals bij bancaire en medische producten wel het geval is) is het een onredelijke eis om van ideële organisaties zoals Proefdiervrij te verlangen dat ze reclame zouden maken voor het strenge karakter van de eisen die aan dierproeven zouden worden gesteld, terwijl de organisatie nu juist ageert tegen het feit dat zulks niet of onvoldoende het geval is.

In het belang van de vrijheid van meningsuiting roept de PvdD daarom nu op tot inhoudelijke discussie over de werking van de Reclame Code Commissie en zal zich daartoe per brief tot de in de RCC participerende partijen wenden.

Welke naam is nou geschikt voor de 'denktank voor het gedachtengoed van Nawijn & De Winter'? De keuze voor 'Willem van Oranje' werd twee dagen geleden door de Rijksvoorlichtingsdienst tegen gehouden. De twee rechtse politici gingen verder met hun zoektocht naar nationale helden en kwamen uit bij 'Marnix van Sint Aldegonde'.
Maar daar is de ChristenUnie niet blij mee. Haar wetenschappelijk bureau brengt onder deze naam boeken en commentaren uit en wenst niet met het 'gedachtengoed' van Nawijn geassocieerd te worden. (Overigens terzijde: kan er niet een ander woord voor 'gedachtengoed' gebruikt worden, en dit woord worden voorbehouden aan het werk van echte filosofen?)

Interessante kwestie voor IE-juristen uiteraard. Want waar baseren zowel de Rijksvoorlichtingsdienst als de ChristenUnie hun bezwaren op? Een blik in de merkenregisters leert dat zowel Willem als Marnix niet als merk zijn geregistreerd. Zouden de namen als merken in strijd zijn met de de openbare orde? Gebrek aan onderscheidend vermogen? De Rijksvoorlichtingsdienst kan zich waarschijnlijk beroepen op 6:162 BW aangezien gebruik van een andermans geslachtsnaam onder omstandigheden een onrechtmatige daad oplevert (Hagemans: Tekst&Commentaar IE). Maar de ChristenUnie dan? En hebben dode mensen ook nog rechten? Wie het weet mag het zeggen...

Aanbieders van financiële producten als leningen, hypotheken en verzekeringen krijgen te maken met nieuwe regels voor reclame. Door de nieuwe regels in Besluit financiële dienstverlening (Bfd) is het niet langer toegestaan om te adverteren met kredietpercentages waarbij rekening is gehouden met de fiscale aftrekbaarheid. Het besluit regelt ook dat adverteerders voortaan moeten vermelden hoe lang een actie duurt en wat het tarief na afloop is. Dat voorkomt agressieve reclames met tijdelijke tarieven.

Eind vorige week is een code voor voedingsmiddelenreclame aangenomen door de Reclame Code Commissie. De nieuwe code is opgesteld door de levensmiddelenindustrie zelf en is gericht op het tegengaan van overgewicht (obesitas). Vorig jaar werd een eerder recalmescode van de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) nog door minister Hoogervorst afgekeurd

In de nieuwe code is opgenomen dat gezondheidsclaims altijd moeten zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en informatie over het product moet volledig en juist zijn. Het tonen van overmatige consumptie is verboden bij de marketing van producten en een product mag niet de suggestie wekken dat het gebruik van een product extra aanzien of status geeft onder leeftijdsgenoten. Ook mag er geen `0 procent vet' staan op producten die nooit vet bevatten, zoals frisdrank of sommige snoepjes. Verder mogen kinderidolen niet actief (dus wel passief?) een product aanprijzen en in het primair onderwijs wordt voedingsmiddelenreclame helemaal verboden. Niet iedereen is tevreden. Volgens de Consumentenbond is het ‘een waardeloze code’.

De bond wil dat iedere zweem van gezondheid om ongezonde producten wordt verboden. Dat producten als vetvrij worden aangeprezen terwijl ze wel veel suiker bevatten vindt de bond niet in de haak en reclame voor voedingsmiddelen met veel suiker, vet en zout zou helemaal niet meer mogen worden uitgezonden op bepaalde tijden en rond kinderprogramma's.

De website van de RCC zwijgt vooralsnog in alle talen over de nieuwe code. Zie ook hier, voor de vorige week gedeeltelijk afgewezen Europese variant.

De Gouden Gids daagt concurrent en nieuwkomer iLocal voor de rechter. Zoekmachine iLocal heeft in een printadvertentie en een radiocommercial de campagne van de Gouden Gids met Katja Schuurman geparodieerd.

Van der Lek van reclamebureau Van Walbeek Etcetera is stellig: “In de campagne van iLocal.nl worden alle grenzen van de Reclame Code Commissie overschreden. Daar zijn we het uiteraard niet mee eens. Dit is geen parodie, maar parasiteren. Dat kan gewoon niet door de beugel.”

iLocal lijkt zich echter niet druk te maken. “Deze reactie is totaal niet professioneel, maar emotioneel. Ze slaan als een halve dolle om zich heen. Maar de heftigheid van hun reactie bevestigt mij in mijn gelijk. Ik heb ze kennelijk op een pijnlijk punt geraakt.”, aldus Bernd Klaasse Bos.

De Gouden Gids beschuldigt iLocal o.a. van misbruik van de kleur geel. Ook zou iLocal.nl meeliften op het succes van de advertenties met Katja Schuurman. “Inbreuk op het portretrecht? Welnee. Bij ons zie je alleen een vrouw van de achterkant. In onze campagne laten we gewoon zien hoe wij zijn. Goedkoop voor adverteerders, eenvoudig en zonder Bekende Nederlanders. Precies het tegendeel van de Gouden Gids. We hebben de kleur geel eenmalig gebruikt om een beetje de aandacht te trekken, voortaan zetten we oranje weer in als bedrijfskleur. Als ze gewoon een net briefje hadden gestuurd met het verzoek te stoppen, was er niets aan de hand geweest.”, meent iLocal.

Op een rechtzaak zit natuurlijk niemand te wachten, maar iLocal moet wel blij zijn met deze ‘gratis’ reclame. Wordt vast vervolgd.

Kamervragen met antwoord 2004-2005, nr. 1702, Tweede  Kamer. Vragen over reclamespot 'Dumpjeschatje.nl' van reisorganisatie Go Go Tours, zie hier. Go Go Tours stelde aanvankelijk dat het niet van plan de campagne te schrappen. Kamerlid Rouvoet vroeg daarom of het stelsel van de Nederlandse reclamecode niet moeten worden aangescherpt, bijvoorbeeld met een boetesysteem. Alle commotie blijkt nu voor niets, adverteerder heeft ingestemd met het oordeel en reclame is niet meer uitgezonden. Daarnaast is Van der Laan van mening dat het stelsel van de Nederlandse Reclame Code voldoende waarborgen kent en naar behoren functioneert en licht dit ook toe. Lees antwoord

De Reclame Code Commissie heeft geoordeeld dat de reclamespot van Versatel, waarin de 'hand van God' een doelpoging van Feyenoordspeler Romeo Castelen intikt, niet in strijd is met de goede smaak en derhalve ongegrond verklaard. Versatel is logischerwijs blij met de uitspraak: “We vinden het vervelend dat er zoveel klachten zijn binnengekomen, want we willen geen mensen kwetsen. Maar we vinden zelf ook dat we geen grens hebben overschreden.” Het is overigens geenszins zeker of de spot ook weer terug komt op de buis. “Voorlopig even niet, omdat we eerst met andere reclame-uitingen komen, maar wellicht later”, aldus Versatel. Zie ook eerder, hier.

Boekblad meldt dat het College van Beroep van de RCC vorige week heeft geoordeeld dat Drogisterij Kruidvat geen reclame voor boeken mag maken met het begrip 'vergelijkbare winkelwaarde'. In eerdere instantie mocht de drogisterijketen dit begrip wel nog wel gebruiken in haar reclame-uitingen rond een luxe cassette met tien werken van Louis Couperus, maar volgens het CvB is ook dit gebruik in strijd de Reclame Code.

In december 2004 oordeelde de RCC dat Kruidvat in huis-aan-huisbladen met het begrip 'vergelijkbare winkelwaarde' voor bepaalde titels misleidende reclame had gemaakt omdat het om nieuwe uitgaven ging, die als gevolg daarvan geen vergelijkbare winkelwaarde kenden. Zowel Kruidvat als de Nederlandse Boekverkopersbond (NBb) gingen in beroep.

Diverse media websites berichten dat RTL Nederland bezig is om Yorin juridisch over te hevelen naar Luxemburg, waar ook de  zenders RTL4 en RTL5 zijn gevestigd. Als reden wordt gegeven dat van de Luxemburgse wet veel  meer mag op het gebied van reclame. Iets als split-screen reclame is in Luxemburg bijvoorbeeld wel toegestaan. Een eerste gedachte is dat het misschien niet zo verstandig is om dat zo openlijk aan te kondigen. Maar aan de nadere kant mag je aannemen dat de juristen van RTL goed hebben nagedacht en niet aankoersen op de bekende doodlopende U-bocht, net zoals TV10 in de jaren 90, dat werd verboden omdat het vanuit Luxemburg uit ging zenden 'met de bedoeling de in Nederland voor binnenlandse omroep geldende wetgeving te ontgaan'.