Social media  

RCC 10 juli 2025, RB 3922; 2025/00233 (Klager tegen Jimmy Joy). De bestreden reclame-uiting betrof een Instagrambericht van maaltijdshakeproducent Jimmy Joy. In een fotocarrousel stond onder meer de zin: “The ultimate proof that we are good listeners (Despite what my girlfriend says)”, waarmee werd verwezen naar verbeterde verpakkingen na klantfeedback. Volgens de klager bevestigde deze zin schadelijke genderstereotypen, namelijk dat vrouwen klagen en mannen niet luisteren, hetgeen volgens hem in strijd is met de eisen van sociale verantwoordelijkheid in de Nederlandse Reclame Code (NRC) en bijdraagt aan discriminatie op grond van geslacht. De adverteerder voerde aan dat de uiting humoristisch en zelfrelativerend bedoeld was, in het kader van een bredere campagne met luchtige relatieclichés. De betrokken zin zou een persoonlijke grap zijn tussen de auteur en zijn partner, die dit publiekelijk bevestigde. Er is volgens de adverteerder geen sprake van beledigende inhoud of aanzet tot grensoverschrijdend gedrag; het gaat om milde humor binnen het toelaatbare van creatieve expressie. De Reclame Code Commissie oordeelde dat er sprake is van een duidelijke grap die niet de grens van het toelaatbare overschrijdt. Gezien de context van de uiting, de inhoudelijke boodschap over klantgerichtheid en de wijze waarop de zin is gepresenteerd, acht de Commissie de reclame niet in strijd met artikel 2 (goede smaak en fatsoen) of artikel 4 (nodeloos kwetsend) NRC. De klacht is afgewezen.

RCC 10 juni 2025, RB 3913, IT 4897; 2025/00178 (Klager tegen verweerder). Deze klacht betreft een TikTok-video waarin een influencer producten toont en aanprijst van Gymshark en Upfront, inclusief kortingscodes met haar naam. De video bevat geen expliciete vermelding van een commerciële samenwerking. Klager stelt dat het lijkt alsof de influencer haar eigen mening deelt, maar dat is niet zo. Hierdoor zou zij valse informatie verspreiden. De Commissie oordeelt dat sprake is van een Relevante Relatie in de zin van artikel 2 onder d van de Reclamecode Social Media & Influencer Marketing (RSM), omdat de influencer commissie ontvangt via kortingscodes en gratis producten heeft gekregen. Volgens artikel 3 onder b RSM moet een dergelijke relatie duidelijk worden vermeld. Het vermelden van kortingscodes en namen van adverteerders is volgens de Commissie onvoldoende om de aard van de commerciële relatie kenbaar te maken. De gemiddelde consument zal op basis daarvan niet zonder meer begrijpen dat de influencer financieel en materieel voordeel behaalt. Ook de adverteerders hebben hun zorgplicht geschonden door onvoldoende toezicht te houden op de naleving van de RSM door de influencer (artikel 6 RSM). De uiting is in strijd met artikel 3 onder b RSM. De adverteerders hebben daarnaast artikel 6 RSM geschonden. De Commissie beveelt de influencer en adverteerders aan om niet opnieuw op deze wijze reclame te maken.

CvdM 18 juni 2024, IT 4577; 966787 / 974939 (Sanctiebeschikking). In het kader van zijn toezichthoudende taak heeft het Commissariaat voor de Media (hierna: het Commissariaat) onderzoek verricht naar de naleving van de Mediawet 2008 door een influencer die actief is op onder andere het platform TikTok. Sinds 1 juli 2022 kunnen TikTok-profielen ook aan de vereisten van een commerciële mediadienst op aanvraag voldoen. In deze sanctiebeschikking komt het Commissariaat tot het oordeel dat de influencer artikel 3.5b lid 1 van de Mediawet 2008 heeft overtreden. Haar wordt een boete opgelegd. Het gaat hierbij om vier video's die reclame bevatten, waarbij het niet duidelijk herkenbaar is dat het om reclame gaat. Na vaststelling van deze overtreding heeft het Commissariaat de influencer een waarschuwing gegeven. De video's zijn echter niet aangepast, hetgeen in deze sanctiebeschikking leidt tot een boete van 6075 euro. Dit is de eerste keer dat het Commissariaat een dergelijke boete aan een influencer uitdeelt sinds de nieuwe regels van 1 juli 2022.

Rechtbank Rotterdam 8 augustus 2023, IT 4345, RB 3779; ECLI:NL:RBROT:2023:6973 (MB Nutrition/ACM) Bestuursrecht. In deze zaak oordeelt de rechtbank over het beroep van MB Nutrition (hierna: eiseres) tegen de invordering van dwangsommen die aan haar rechtsvoorganger Bicep Papa B.V. zijn opgelegd. Deze dwangsommen zijn ontstaan omdat eiseres volgens de ACM niet tijdig voldaan zou hebben aan een haar opgelegde last om te stoppen met het misleiden van consumenten middels nepvolgers en neplikes op haar sociale media accounts. Ook moet eiseres deze nepvolgers en neplikes verwijderen. Nu zij niet tijdig aan deze last heeft voldaan, heeft de ACM een invorderingsbesluit naar eiseres gestuurd. Eiseres gaat tegen dit besluit in beroep. 

RCC 9 augustus 2021, RB 3548; 2021/00267 (Klaagster tegen Lidl) Deze klacht betreft een uiting op de Facebookpagina van Lidl. Hierin staat dat Lidl volgens de Consumentenbond wederom zou zijn uitgeroepen tot de goedkoopste supermarkt van Nederland. Uit de bronvermelding blijkt dat het alleen gaat om de uitslag van een prijspeiling van huismerken. Klaagster vindt dat Lidl niet onterecht mag claimen de goedkoopste te zijn. Lidl is het niet eens met de klacht en stelt geen onjuiste informatie of onvolledigheden geplaatst te hebben. De Commissie acht de klacht wel gegrond. Er wordt te veel nadruk gelegd op het feit dat Lidl de goedkoopste zou zijn. Het is niet duidelijk genoeg dat het alleen om de huismerken gaat. 

Rechtbank Den Haag 17 maart 2021, IEF 19857, RB 3498, IT 3460; ECLI:NL:RBDHA:2021:2422 (PVH tegen Facebook) [Vervolg op IEF 18172, RB 3273, IT 2694]. PVH is een groot kleding- en modebedrijf dat verschillende merken exploiteert, waaronder Tommy Hilfiger. Op Facebook en Instagram constateerde PVH een aantal advertenties voor kleding en schoeisel met de naam "Tommy Hilfiger" die niet van haar afkomstig waren, terwijl zij met Facebook al een advertentieovereenkomst had gesloten ten behoeve van haar eigen merk. Dit leidde tot een bevel van de voorzieningenrechter jegens Facebook om de nodige maatregelen te nemen tegen de inbreukmakende advertenties. Facebook is hiertegen in beroep gegaan en heeft o.a. geweigerd om de gegevens van de advertentie-accounts aan PVH te geven. De rechtbank oordeelt dat Facebook deze gegevens alsnog moet afgeven en benadrukt daarbij dat zij het plaatsen van de inbreukmakende advertenties gestaakt dient te houden. Daarnaast stelt zij ook dat Facebook niet aansprakelijk is voor inbreuken gemaakt door klanten, maar dat zij zich wel succesvol mag beroepen op de hosting vrijstelling. Tot slot wordt Facebook ook een beperkte filterverplichting met betrekking tot de advertenties opgelegd.

Vzr. Rechtbank Amsterdam 21 december 2018, IEF 18172; RB 3273; IT 2694; ECLI:NL:RBAMS:2018:9362 (PVH c.s. tegen Facebook) Merkenrecht. Auteursrecht. Tommy Hilfiger Europe (onderdeel PVH) heeft met Facebook een advertentieovereenkomst gesloten voor het merk Tommy Hilfiger op de platforms van Facebook. Tommy Hilfiger Licensing (onderdeel PVH) heeft o.a. het Benelux woordmerk TOMMY HILFIGER laten registreren. PVH heeft afbeeldingen in het geding gebracht van een aantal advertenties aangetroffen op Facebook en Instagram voor kleding en schoeisel met de naam "Tommy Hilfiger", die niet van haar afkomstig zijn. Facebook heeft deze verwijderd. PVH heeft Facebook verzocht om gegevens aan haar te verstrekken van de adverteerders die advertenties hebben geplaatst waarmee inbreuk werd gemaakt. Merkinbreuk Benelux-woordmerk Tommy Hilfiger door stelselmatig verschijnen advertenties die niet verwezen naar producten van PVH. Facebook kan geen beroep doen op vrijwaringsbepaling art. 6:196c BW: door controle van Facebook op advertenties, vastgelegd in het advertentiebeleid, bepaalt zij mede de inhoud en speelt zij dus een actieve rol. Van Facebook wordt verwacht dat zij passende maatregelen treft om stelselmatige inbreuken op IE-rechten van derden zoals PVH te voorkomen. Facebook niet zelf de inbreukmaker. Maatregelen Facebook onvoldoende effectief door telkens opduiken gewraakte advertenties. Privacybelangen staan niet in de weg van verstrekking gegevens: het gaat om adverteerders die bedrijfsmatig inbreukmakende artikelen aanbieden. Het beschikken over de gevraagde (persoons-)gegevens is voor PVH noodzakelijk om hiertegen te kunnen optreden. Vorderingen gedeeltelijk toegewezen.

RCC 11 juni 2018, RB 3160, dossiernr. 2018/000365 (Finecto+) Uiting: Daarin staat onder meer:“Finecto+ Hond 300g, Productomschrijving. Voorkom irritatie en problemen met teken, vlooien, mijten en luizen. Behandel uw hond preventief. Finecto+ Dog is een  100% natuurlijk  voedingssupplement op basis van  veilige kruiden en  etherische oliën. Bevat geen gif of andere chemische stoffen. Finecto+ Dog kan eenvoudig  over het dagelijkse voer verstrekt worden en is smakelijk voor honden. Finecto+ Dog zorgt ervoor dat uw hond  onaanlokkelijk wordt voor deze  ectoparasieten. Finecto+ Dog geeft 95% bescherming. Dit wordt al na 4  dagen bereikt. Bovendien zal uw hond aangenamer gaan ruiken.

Klacht: Door mensen angst aan te jagen voor andere producten, wordt in deze uiting een “onzinproduct” aangeprezen, aldus klager. Hij voert hiertoe het volgende aan. Reguliere, "chemische", vlooiendruppels zijn niet giftig voor de hond. Deze middelen moeten aan de strengste eisen voldoen en worden uitvoerig op veiligheid getest. De uiting houdt een onjuiste suggestie in en brengt het publiek in verwarring.

RCC 2 oktober 2017, RB 3008; dossiernr. 2017/00518 (Rivella). Aanbeveling. Reclame. Social Media. De uiting betreft een zogeheten ‘post’ op Instagram die bestaat uit een foto en een begeleidende tekst. Op de foto is model Doutzen Kroes te zien terwijl zij op een trap zit in een ogenschijnlijk huiselijke omgeving. Onder de foto staat (voor zover relevant): “doutzen When the kids are finally asleep and you need a glass of wine… Het leven is niet altijd zo picture perfect zoals we op social media laten zien :) Post jij ook eens de ongefilterde, alledaagse kant van jezelf?! #natureliswelzolekker”. De klacht: klaagster maakt bezwaar tegen de uiting omdat in de post niet duidelijk is vermeld dat deze gebaseerd is op een betaalde samenwerking, terwijl er volgens haar wel sprake is van een zodanige samenwerking. Volgens klaagster blijkt de betaalde samenwerking uit de vermelding “#natureliswelzolekker”, die deel uitmaakt van een campagne die Rivella is gestart.

RCC 17 augustus 2017, RB 2969; dossiernr. 2017/00494 (Zomer Lookbook 2017) Aanbeveling. De uiting: Het betreft de video “Zomer Lookbook 2017”, die op 3 juli 2017 is gepubliceerd op het YouTube-kanaal ‘Kleintjes’ dat wordt beheerd door Hot Pepper. Bij de beschrijving van de video, onder verschillende andere mededelingen, staat: “Deze video bevat Product Placement”. In de video tonen drie kinderen (van ongeveer 10 jaar) elk drie zomeroutfits. Aan het eind van de video verschijnt in beeld de mededeling: ”Deze kleren zijn verkrijgbaar bij de Bijenkorf. Ben je benieuwd? Check dan de link in de beschrijving!”, gevolgd door een scherm met het logo van de Bijenkorf. De klacht: Klaagster stelt dat het YouTubekanaal ‘Kleintjes’ is gericht op kinderen onder de 12 jaar en dat de kinderen/vloggers in de video ook jonger dan 12 jaar zijn. Onder de beschrijving van de video staat dat de video product placement bevat. Het is onwaarschijnlijk dat de kinderen het onderschrift van de vlog zullen lezen, aldus klaagster. Aan het einde van de video staat het logo van de Bijenkorf in beeld. Op grond van de Reclamecode Social Media (RSM) is het niet toegestaan kinderen van 12 jaar en jonger rechtstreeks te stimuleren tot het maken van reclame voor producten of diensten op social media. Kinderen jonger dan 12 jaar mogen volgens klaagster dus niet ingeschakeld worden als vlogger. In de video maken kinderen reclame voor de producten van de Bijenkorf.