Social media  

Vz. RCC 15 mei 2017, RB 2883; dossiernr. 2017/00208 (SMS-dienst AskBongo.com) Bijzondere reclamecode. Uiting: Het gaat om een uiting in een YouTube-filmpje dat te vinden is met de link https://youtu.be/PtZ6imt3R1Q op het YouTube-kanaal met de naam ‘Kwartier Granzier’. Het betreft een zogenoemd ‘familiekanaal’ waarin de gezinsleden van een familie zogenoemde ‘videoweblogs’ plaatsen. Ten tijde van het indienen van de klacht werd in bovenvermeld videoweblog verwezen naar de betaalde SMS-dienst AskBongo.com. Deze verwijzing is niet langer te zien in de uiting. Klacht: Klager maakt er bezwaar tegen dat de ‘youtuber’ in het videoweblog haar smartphone laat zien en enthousiast spreekt over de SMS-dienst van adverteerder. Nadat zij een paar SMS-jes heeft voorgelezen vertelt zij de kijkers dat je deze SMS-jes kunt ontvangen door te SMS-en naar een bepaald nummer. Nergens wordt vermeld dat deze dienst geld kost (€ 3,- per item), aldus klager. De kijkers van dit Youtube-kanaal zijn volgens klager veelal jonge kijkers van 12-14 jaar. Hij vindt het een slechte zaak dat dergelijke betaalde SMS-diensten op deze manier worden gepresenteerd aan jonge kijkers.

RCC 23 december 2016, RB 2872; dossiernr. 2016/00896 (Botox Mascha) Herkenbaarheid reclame. Het betreft een op YouTube geplaatst videoverslag van Mascha Feoktistova (een bekende vrouwelijke vlogger/YouTuber) waarin onder meer is te zien dat zij cosmetisch arts Dr. Jani van Docter.Inc B.V. bezoekt en een botoxbehandeling ondergaat. Eerst zegt Feoktistiva dat ze de botox zichzelf cadeau wilde doen, aan het einde van het filmpje blijkt dat ze het cadeau heeft gekregen van dokter Jani. Klacht: Er is geen sprake van “cadeau gekregen” als het gaat om een wederprestatie (een filmpje maken en Instagram en links delen). De klacht is gericht naar zowel Beautygloss die niet eerlijk is over de sponsoring, als de plastisch chirurg dr. Jani.

RCC 17 maart 2016, RB 2694; dossiernr. 2016/00079 (Vlogger Swiss Sense)
Aanbeveling. Reclamecode Sociale Media. Artikel 3 aanhef en onder b RSM. Klacht: Op 15 januari 2016 toonde de vlogger, die het volgens klaagster regelmatig niet zo nauw neemt met regels voor online reclame, in een vlog (vlog nr. 425) dat ze een bezoek bracht aan een Swiss Sense winkel. Ze was daar per toeval beland en wilde een bed uitzoeken. Vervolgens wordt meer dan de helft van haar vlog gebruikt om de winkel in beeld te brengen. Dit lijkt redelijk onschuldig voor de nietsvermoedende kijker, omdat iedereen wel eens een bed koopt. Drie dagen later (vlog nr. 428) noemt de vlogger, die meer dan 180.000 abonnees heeft, opeens een kortingscode van verweerder aan alle kijkers. Dit is natuurlijk geen toeval. Een dag later (19 januari 2016) verschijnt op de website van verweerder een artikel over het feit dat de vlogger 'toevallig' de beddenwinkel heeft bezocht. In het artikel wordt gelinkt naar de beide vlogs. Onder de vlogs wordt nergens vermeld dat het een samenwerking met verweerder betreft. Er duiken nu opeens meer bekende Nederlanders op met een Swiss Sense bed. Klaagster vindt dat verweerder niet echt netjes reclame maakt. Ondertussen gooien alle bloggers/vloggers/ instagrammers hun uitingen vol met reclame zonder hier melding van te maken. Deze “sluwe manier van reclame maken” dient volgens klaagster bestraft te worden.

BGH 14 januari 2016, I ZR 65/14 (Freunde finden)
Uit het persbericht. Het BGH Zivilsenat heeft geoordeeld dat de functie “vrienden zoeken” op Facebook een ongeoorloofde vorm van reclame is. Eiser was de Duitse Federatie van consumentenorganisaties (Bundesverband der Verbraucherzentralen und Verbraucherverbände). Zij stelde dat het verzenden van uitnodigingen via e-mail aan nog niet geregistreerde gebruikers van het platform een intimiderende vorm van reclame is. Het BGH oordeelt dat dit inderdaad het geval is. Dat de verzending wordt geïnitieerd door geregistreerde gebruikers van Facebook, via de “vrienden zoeken” functie, doet hier niet aan af.

Vzr. RCC 6 oktober 2015, RB 2559, dossiernr. 2015/00918 (Mijn Volkswagen app)
VT zonder aanbeveling. App. De uiting: Het betreft een televisiecommercial waarin de ‘Mijn Volkswagen app’ wordt aangeprezen. Aan het einde van de commercial verschijnt in beeld de mededeling: “Kijk voor meer informatie op volkswagen.nl.” De klacht: Klaagster stelt, kort samengevat, dat adverteerder in de televisiecommercial doet voorkomen alsof de app beschikbaar is voor de Volkswagen. Dit geldt echter alleen voor Volkswagens die na juni 2015 geleverd zijn. Indien men voor eerder geleverde Volkswagens de app wil gebruiken, dient men eerst een module te laten inbouwen. Deze kost ongeveer € 269,-- en daarbij dient men een tweejarig abonnement te nemen voor roaming of internet. Dit wordt niet in de televisiecommercial vermeld. Klaagster voelt zich hierdoor misleid.

Het oordeel van de voorzitter:
1)  De inleidende klacht is gericht tegen de versie van de televisiecommercial die ten tijde van het indienen van de klacht werd uitgezonden. Deze televisiecommercial eindigde met de mededeling: “Kijk voor meer informatie op volkswagen.nl”. Adverteerder heeft niet weersproken dat deze tekst onvoldoende duidelijk maakt dat de app uitsluitend beschikbaar is voor auto’s van het type Golf, Golf Variant en Sportsvan in de uitvoering Business Edition Connected die sinds juni 2015 worden geleverd. Voor auto’s vanaf bouwjaar 2010 geldt dat het mogelijk is tegen betaling een accessoire te laten inbouwen (de ‘Mijn Volkswagen Module’) die het mogelijk maakt de app te gebruiken. Nu op geen enkele wijze uit de televisiecommercial blijkt dat de app uitsluitend zonder verdere kosten geschikt is voor bepaalde typen en uitvoeringen Volkswagens, heeft adverteerder geen duidelijke informatie over de gebruiksmogelijkheden van de app verstrekt als bedoeld onder b van artikel 8.2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Voorts is de voorzitter van oordeel dat de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen. Om die reden is de uiting misleidend en oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

2)  Naar aanleiding van de reactie van adverteerder is aan klaagster gevraagd of zij de klacht nog wenste te handhaven, waarop klaagster bevestigend heeft geantwoord. Daarbij heeft zij tevens bezwaar gemaakt tegen de aangepaste versie van de televisiecommercial. De aangepaste televisiecommercial betreft echter in feite een nieuwe reclame-uiting en de voorzitter acht het niet juist in het kader van een vraag of prijs wordt gesteld op verder behandeling tevens een klacht tegen een nieuwe reclame-uiting te formuleren. Uit praktisch oogpunt overweegt de voorzitter evenwel als volgt. In de nieuwe televisiecommercial staat uitdrukkelijk: “Kijk voor beschikbaarheid op www.volkswagen.nl”. Hierdoor maakt adverteerder ondubbelzinnig duidelijk dat de app niet voor elke Volkswagen beschikbaar is. Door op de genoemde website te kijken kan men, zoals de voorzitter heeft geconstateerd, zien bij welke modellen de app reeds zonder bijkomende kosten kan worden gebruikt en bij welke modellen inbouw van de benodigde ‘Mijn Volkswagen Module’ mogelijk is alsmede welke kosten daarmee zijn gemoeid. De voorzitter ziet aldus geen aanleiding om het oordeel ten aanzien van de eerdere televisiecommercial van overeenkomstige toepassing te achten op de gewijzigde versie daarvan. Om die reden zal de voorzitter voorts gebruik maken van zijn bevoegdheid als bedoeld in artikel 12 lid 5 van het Reglement van de Reclame Code Commissie en het College van Beroep en een aanbeveling achterwege laten. Adverteerder heeft immers de reclame-uiting aangepast en meegedeeld verdere maatregelen te nemen teneinde verwarring omtrent de beschikbaarheid van de aangeprezen app te voorkomen. Derhalve wordt beslist als volgt.

De beslissing van de voorzitter
Op grond van het voorgaande acht de voorzitter de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC.



 

Vz. RCC 23 juni 2015, RB 2453; dossiernr. 2015/00646 (gratis shotje)
VT zonder aanbeveling. Voeding en drank. Reclame. De uiting:  “Vanavond gaan we gewoon gestaag door met feestennnn!!! En tussen 22:30 en 00:00 bij elke bestelling binnen een gratis shotje!!”. De klacht: Klaagster stelt, samengevat, dat het gratis weggeven van alcoholhoudende drank, zoals in de uiting staat, verboden is. Ook in eerdere uitingen heeft adverteerder reclame gemaakt met gratis alcoholhoudende drank.

Het oordeel:
1)  Niet in geschil is dat met het “gratis shotje” waarvan in de uiting melding wordt gemaakt een alcoholhoudende consumptie wordt bedoeld. Deze wordt verstrekt door adverteerder die blijkens haar Facebook pagina een “Bar – Café” is. Aldus doet zich een situatie voor die in strijd is met artikel 20 lid 1 van de Reclamecode voor alcoholhoudende dranken (RVA) 2014. Er is immers sprake van reclame waarbij alcoholhoudende drank door een lid van de branche gratis aan particulieren wordt aangeboden, hetgeen niet is toegestaan.
2) De voorzitter neemt nota van de excuses die adverteerder aanbiedt en haar toezegging ervoor te zullen zorgen "dat het niet meer gebeurt”. Om die reden gaat de voorzitter ervan uit dat sprake is van een eenmalige fout en zal hij gebruik maken van zijn bevoegdheid als bedoeld in artikel 12 lid 5 van het Reglement van de Reclame Code Commissie en het College van Beroep en een aanbeveling achterwege laten.

De beslissing van de voorzitter:
Op grond van het voorgaande acht de voorzitter de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 20 lid 1 RvA 2014.

Vz. RCC 8 juli 2015, RB 2447; dossiernr. 2015/00547 (Verslavingsrisico als grap op Facebook)
Toewijzing. Alcohol. Het betreft een “post” die is gedeeld op het Facebook account van het door adverteerder geëxploiteerde eetcafé. In de uiting is een foto van de hoofdrolspelers van de serie “Absolutely fabulous” te zien en de tekst: “If anyone tells you it’s too early to drink wine….unfriend them. You don’t need that kind of negativity in your life!”. Klacht: De uiting zet aan tot risicovol gedrag als bedoeld in artikel 14 van de Reclamecode voor alcoholhoudende dranken (RVA) 2014, immers moedigt aan al vroeg op de dag te gaan drinken.

Eindbeslissing:
1)  In de tussenbeslissing is overwogen dat in de uiting enige nuance dient te worden aangebracht voor zover deze ook minderjarigen bereikt. In dat verband heeft de voorzitter gewezen op de in artikel 33 lid 2 RVA 2014 voorgeschreven educatieve slogan “Geen 18, geen alcohol”, welke slogan gebruikt kan worden in combinatie met “Geniet, maar drink met mate”. Dit artikel is ingevolge artikel 24 lid 2 RVA 2014 ook van toepassing bij reclame die is bedoeld voor verspreiding via internet, waartoe gedeelde posts via het Facebook account van een adverteerder kunnen worden gerekend.

2)  Uit het feit dat adverteerder geen gebruik heeft gemaakt om te reageren op de tussenbeslissing, leidt de voorzitter af dat adverteerder niet in staat is te weerleggen dat de uiting niet voldoet aan artikel 24 lid 2 RVA 2014 in verbinding met artikel 33 lid 2 RVA 2014. Op grond hiervan het voorgaande wordt beslist als volgt.

De eindbeslissing van de voorzitter 

Op grond van het voorgaande acht de voorzitter de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 24 lid 2 RVA 2014 in verbinding met artikel 33 lid 2 RVA 2014. De voorzitter beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

RCC 13 augustus 2014, RB 2221, dossiernr. 2014/00505 en 2014/00505A (www.gratis-condooms.nl)
Aanbeveling. Oneerlijke reclame. Het betreft de uiting op adverteerders website www.gratis-condooms.nl en een uiting op adverteerders Facebook-pagina met als koptekst: “Gratis 10 Durex Natural Condooms thuisgestuurd!” [met op de Facebook-advertentie: Je betaalt alleen de verzend- en administratiekosten”] Naast de afbeelding van een verpakking Durex condooms staat in een soort logo: “Ontvang 100% gratis 10 gratis Durex condooms”. In de uiting is een aanvraagformulier opgenomen waarin onder meer staat: “Ja, stuur mij 10 gratis* condooms!” De asterisk verwijst naar de volgende tekst onderin het aanvraagformulier: “* Ik betaal slechts € 1,95 verzendkosten”. Klager acht het misleidend dat geadverteerd wordt met gratis condooms. Uit de voorwaarden blijkt dat sprake is van een abonnement, waarbij maandelijks tegen betaling van € 12,50 condooms worden toegestuurd. De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC.

In de bestreden uiting en in de advertentie op Facebook worden 10 gratis Durex condooms aangeboden, tegen betaling van “alleen de verzend- en administratiekosten”.

Krachtens punt 19 van Bijlage 1 bij de Nederlandse Reclame Code (NRC) mag een product in reclame alleen als “gratis” worden omschreven als de consument niet iets anders moet betalen dan de onvermijdelijke kosten om in te gaan op het aanbod en het product af te halen dan wel dit te laten bezorgen.

Naar het oordeel van de Commissie voldoet de onderhavige reclame-uiting niet aan voornoemde bepaling.

Gebleken is dat de besteller van het proefpakket na het verstrijken van de proefperiode van 14 dagen automatisch elke maand een vervolgzending van 10 condooms ontvangt, waarvoor door middel van automatische incasso (tot wederopzegging) € 12,95 per maand wordt afgeschreven. In de voor de aanbieding geldende Algemene Voorwaarden is bepaald dat het proefpakket met daarin 10 Durex condooms alleen gratis is indien de consument ook minimaal 1 vervolgzending van 10 condooms ten bedrage van € 12,95 wil ontvangen. Wil men geen vervolgzending ontvangen, dan moet € 12,95 voor het proefpakket worden betaald of moet het proefpakket (met daarin nog minimaal 8 ongeopende condooms) binnen 14 dagen worden geretourneerd. Aldus is het niet mogelijk het proefpakket van 10 Durex condooms daadwerkelijk gratis (tegen enkel betaling van de onvermijdelijke bezorgkosten) thuis gestuurd te krijgen.

Het voorgaande leidt ertoe dat sprake is van onder alle omstandigheden misleidende reclame als bedoeld in de aanhef en onder punt 19 van Bijlage 1 bij de NRC. Daardoor is de uiting oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

De Commissie is voorts van oordeel dat het feit dat men na ontvangst van het proefpakket automatisch vervolgzendingen van 10 condooms krijgt toegestuurd waarvoor door middel van automatische incasso geld van de rekening wordt afgeschreven, essentiële informatie betreft die een consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over de transactie - de aanvraag van het proefpakket - te kunnen nemen. Deze informatie dient daarom in de uiting opgenomen te zijn. Nu dat niet het geval is, is sprake van het ontbreken van essentiële informatie als bedoeld in de aanhef en onder c van artikel 8.3 NRC. Omdat de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

en

Voorts is van belang dat de onderhavige uiting een uitnodiging tot aankoop in verband met een overeenkomst op afstand betreft, waarvoor de in artikel 8.4 NRC (onder f t/m s) genoemde informatieverplichtingen gelden. In genoemd artikel is onder i onder meer bepaald dat de uiting de totale prijs van de zaak dient te bevatten inclusief, in geval van een overeenkomst die een abonnement inhoudt waarvoor een vast tarief van toepassing is, de totale maandelijkse kosten. Zoals hiervoor is overwogen, krijgt men na ontvangst van het proefpakket automatisch vervolgzendingen van 10 condooms toegestuurd waarvoor door middel van automatische incasso geld van de rekening wordt afgeschreven. Dat in feite sprake is van een abonnement waarvan de maandelijkse kosten € 12,95 bedragen, is naar het oordeel van de Commissie essentiële informatie die in de uiting opgenomen dient te zijn. Nu dat niet het geval is, is niet voldaan aan de onder i van artikel 8.4 NRC opgenomen verplichting.

Ook op grond van hiervan is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

RCC 17 juni 2014, RB 2166, dossiernr. 2014/00350, 00350A, 00350B (KFC)
Afwijzing. Voeding. Subjectieve normen. Het betreft een post die op 5 mei 2014 geplaatst is op adverteerders Facebook pagina https://www.facebook.com/KFC.Nederland. Boven de afbeelding van twee krokante kippenvleugeltjes (‘hotwings’) staat de tekst: “FREEDOM GIVES YOU WINGS”. De klacht: klager vindt de afbeelding van twee hotwings van plofkippen die amper een A4’tje hebben om op te leven, met daarboven de tekst “Freedom gives you wings”, misleidend, hypocriet en macaber. Ook de andere klachten komen er op neer dat het walgelijk is om op 5 mei deze advertentie te plaatsen en om te adverteren met dierenleed. De Commissie wijst de klacht af.

Het oordeel van de Commissie
De Commissie begrijpt de klacht aldus dat klager de uiting in strijd met de goede smaak en/of het fatsoen acht als bedoeld in artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Bij de toetsing van een reclame-uiting aan criteria als de goede smaak en/of het fatsoen stelt de Commissie zich terughoudend op, gelet op het subjectieve karakter van die criteria. De Commissie beoordeelt of naar de huidige maatschappelijke opvattingen de uiting de grenzen van het toelaatbare te buiten gaat.

Met inachtneming van voornoemde terughoudendheid is de Commissie van oordeel dat de bestreden uiting niet ontoelaatbaar is, en zij overweegt daartoe het volgende.

De uiting is door adverteerder op 5 mei 2014, Bevrijdingsdag, op haar Facebook pagina geplaatst. De gemiddelde consument zal de uiting begrijpen als een oproep om Bevrijdingsdag en de vrijheid te vieren met het eten van hotwings bij KFC. Niet wordt gesteld of gesuggereerd dat ‘freedom’ slaat op de mate van ‘vrijheid’ van de kippen die voor de kipproducten van KFC worden gebruikt.

Inmiddels is de Reclamecode Social Media in werking getreden. Voordat de code gold, was het ook al mogelijk te klagen over reclame via social media. Na 1 januari 2014 worden dergelijke klachten op basis van de nieuwe code beoordeeld. De nieuwe code bevat onder meer gedetailleerde voorschriften over de wijze waarop kenbaar moet worden gemaakt dat degene die een bericht via social media verspreidt, dit doet tegen betaling of enig voordeel, voor zover dit de geloofwaardigheid van de reclame kan beïnvloeden. Voorheen werden dergelijke klachten getoetst aan de algemene bepalingen van de Nederlandse Reclame Code zoals blijkt uit een beslissing over tweets van tv-persoonlijkheden over de diensten van taxidienst Uber.

Deze tweets waren positief van toon voor Uber. Verweerder heeft erkend dat zij aan sommige bekende personen "free credits" biedt, bij wijze van introductie van de diensten van Uber, zonder dat zij deze personen verplicht om te twitteren over Uber. De Commissie acht het echter voor de hand liggend dat het aanbieden van free credits door verweerder ertoe strekt dat de bewuste bekende personen op positieve wijze ruchtbaarheid zullen geven aan (de diensten van) Uber. Om die reden is er naar het oordeel van de Commissie sprake van reclame die niet duidelijk als zodanig herkenbaar is, als bedoeld in artikel 11.1 NRC.

Indien de nieuwe code zou zijn toegepast, had gebruik kunnen worden gemaakt van een van de volgende vermeldingen:
● #spon (gesponsord)
● #paid (betaald)
● #sample (sample)
● #adv (advertentie)
● #prom (promoted)

Lees hier de volledige uitspraak van de Reclame Code Commissie.