Commerciële communicatie voor zuigelingenvoeding is een gevoelig onderwerp: niet alleen door de tekorten in 2015 en 2016 als gevolg van de export naar China, maar ook vanwege de strijd die “de borstvoedingslobby” al jaren voert tegen de promotie van flesvoeding. Omdat borstvoeding ex officio te verkiezen is boven flesvoeding, is de promotie van zuigelingenvoeding onderworpen aan strenge regels.

Recent is ook Foodwatch in actie gekomen, met een 29(!)-tal klachten bij de Reclame Code Commissie (RCC). De klachten waren gericht tegen het aanbod van zuigelingenvoeding in verschillende webshops van drogisterijen en supermarkten. Foodwatch schreeuwt moord en brand: de detailhandel en de producenten zouden de regels voor het aanbieden van zuigelingenvoeding massaal aan hun laars lappen.

De Reclame Code Commissie [RB 2940] tikt inderdaad verschillende webshops op de vingers. Wat gaat mis? Sinds december 2014 moeten webshops de verplichte etiketteringsinformatie vermelden op hun website. Zo kan de consument (net als in een gewone winkel) alle etiketinformatie lezen voordat hij een aankoop doet. Deze verplichting is vastgelegd is de Europese VIC-Verordening, die regels stelt voor de informatievoorziening over levensmiddelen (inclusief etikettering) aan consumenten.

Vz. RCC 15 augustus 2017, RB ; dossiernr. 2017/00492 (Nee/Nee-sticker) Voorzitterstoewijzing. Ongeadresseerd drukwerk. Reclame-uiting. Code VOR. De klacht: Klager stelt, kort samengevat, dat de bewuste  reclame-uiting is gedeponeerd in zijn brievenbus, hoewel die voorzien is van een “Nee/Nee-sticker”.

Vz. RCC 15 augustus 2017, RB ; dossiernr. 2017/00513 (Kussensloop Waschbaer) Voorzitterstoewijzing. Uitnodiging tot aankoop. Misleiding. De uiting: Het betreft het gedeelte van de website www.waschbaer.nl waarop de “Satijnen beddengoedcollectie” kan worden besteld, waarbij een dekbed(overtrek) met kussen(sloop) is afgebeeld. De klacht: Klaagster kocht twee eenpersoons dekbedovertrekken voor in totaal € 139,95 via de webshop van adverteerder. Bij ontvangst bleken, tot verbazing van klaagster, de kussenslopen niet bijgeleverd te zijn. Deze moeten afzonderlijk worden gekocht en zijn heel duur. Dit blijkt niet uit de website. Bovendien blijkt adverteerder de Nederlandse maat 60x70 niet te leveren.

Vz. RCC 15 augustus 2017, RB 2960; dossiernr. 2017/00538 (Kruidvat NS-dagkaart) Voorzitterstoewijzing. Misleiding. Ontbrekende informatie. De uiting: Het betreft: 1. Een televisiecommercial waarin adverteerder melding maakt van een actie waarbij men een NS trein dagkaart kan kopen voor € 13,99. Op het scherm is daarbij de volgende tekst te zien: “geldig op 1 zaterdag of zondag van 22 juli t/m 22 oktober 2017”. 2. Een radiocommercial waarin onder meer wordt gezegd: “Nu bij Kruidvat een NS treindagkaart voor maar 13,99. Dat is een reisje waard (…)”. De klacht: Klager stelt, samengevat, dat adverteerder adverteert met een dagkaart zonder hierbij te vermelden dat het om een weekend dagkaart gaat. Klager heeft zo’n dagkaart gekocht omdat hij meende dat deze op elke dag geldig was. Klager vindt de uitingen daarom misleidend.
 

RCC 11 augustus 2017, RB 2958; dossiernr. 2017/00354 (orgaandonatie) Vrijblijvend advies. Misleiding. Vertrouwen in reclame. De uiting: de website-pagina van het Ministerie van VWS ‘orgaandonatie.nu/1998/meer-over-orgaandonatie’ waar staat: “Als je zelf beslist of je donor wil worden, is dat voor iedereen duidelijk en gebeurt er altijd wat jij wil. Als je namelijk niets doet, dan moeten je nabestaanden dit na jouw overlijden voor jou beslissen.” de website-pagina van VWS ‘rijksoverheid.nl/onderwerpen/orgaandonatie-en-weefseldonatie/vraag-en-antwoord/wat-gebeurt-er-na-mijn-overlijden-als-ik-geregistreerd-ben-als-donor’ waar staat: “Wat gebeurt er na mijn overlijden als ik geregistreerd ben als donor?  Registreert u zich als orgaandonor? Dan kunt u zelf aangeven welke weefsels of organen u wilt doneren na overlijden. Of artsen uiteindelijk de organen van een overledene gebruiken voor transplantatie, hangt af van een aantal factoren. Bijvoorbeeld of de persoon in het ziekenhuis overleden is. En van de kwaliteit van de organen en weefsels.” en “Orgaandonatie alleen bij overlijden in het ziekenhuis. Orgaandonatie is alleen mogelijke wanneer iemand in het ziekenhuis is overleden.” de website-pagina van de Nederlandse Transplantatie Stichting (hierna NTS) ‘donordenkers.nl/wat-is-doneren/?vragen’ waar verschillende uitingen op staan. De klacht: Mensen die zich als donor laten registreren dienen goed geïnformeerd te zijn omtrent de inhoud en reikwijdte van hun beslissing. De reclame en voorlichting van verweerders zijn echter onvolledig en daarmee misleidend. A. Ten eerste dient niet gesproken te worden over “na overlijden”. Orgaandonatie vindt niet plaats ‘na overlijden’ maar nadat de donor ‘hersendood’ is verklaard. Dit betekent dat het hart nog klopt en de hersenen nog zuurstof ontvangen. In de regel gebeurt de uitneemoperatie zonder narcose. Er zijn vele wetenschappelijke publicaties waarin wordt betwijfeld of de donor die hersendood is verklaard, niets zou voelen van de uitneemoperatie. Hersendood is een omstreden criterium en onderhevig aan telkens wijzigende inzichten. B. Daarnaast laten verweerders na om toe te lichten dat de uitneemoperatie en de voorbereiding daarvan een ingrijpen zijn in het stervensproces die tot gevolg hebben dat de donor geen natuurlijke dood kan sterven. In de gewraakte uitingen wordt het bovenstaande niet verteld en daarom is aan de eis van ‘informed consent’ niet voldaan.

Vz. RCC 15 augustus 2017, RB 2963; dossiernr. 2017/00502 (Samsung telefoonhoesje) VT. Misleiding. Uiting: Het betreft de kaart bij een schap waarin een plastic box met daarin een Samsung Galaxy J3 verpakking en een telefoonhoesje lag. Klacht: Klager stelt, samengevat, dat het hoesje niet bij de prijs van het toestel was inbegrepen ook al zaten deze in dezelfde box. Nergens stond dat voor het hoesje apart betaald moest worden en nergens stond de prijs van het hoesje. Door beide producten in één box te doen, wekt adverteerder de indruk dat het één geheel betrof. Klager acht dit misleidend.

RCC 14 augustus 2017, RB 2956; Dossiernr. 2017/00480 (Onbeperkte belbundel NLEx) Misleiding voornaamste kenmerken product. De uiting: Het betreft de uiting op adverteerders website www.nle.nl/alles-in-1 waarin staat: “Bellen onbeperkt vast. Bel je veel met familie of vrienden op hun vaste toestel? Met Onbeperkt Vast van NLEx hoef je je niet in te houden. Je belt onbeperkt naar alle vaste nummers in Nederland voor maar €5 per maand.” De klacht: De ‘Onbeperkt bellen’ bundel van NLEx is niet onbeperkt. Klager kreeg een mailtje van NLEx waarin stond dat hij meer gebeld had dan gemiddeld en dat daarom zijn ‘Onbeperkt bellen’ bundel niet meer gold. In de uiting wordt niet vermeld dat er een beperking geldt. Klager heeft begrepen dat de beperking in de algemene voorwaarden staat. Klager vindt “dit niet van deze tijd en absoluut misleidend”.

Vz. RCC 10 augustus 2017, RB 2955; dossiernr. 2017/00503 (Rolbare auto) VT zonder aanbeveling. Ontbreken essentiële informatie. De uiting: Het betreft de website van adverteerder (www.bergnet.nl) voor zover hierop in verband met een online offerte voor het transport van een auto wordt gezegd: “De auto dient op verhard terrein te staan en rolbaar te zijn”. De klacht: Klager heeft van adverteerder een prijsopgave gekregen voor direct transport van zijn auto. Later bleek hij een toeslag voor het transport te moeten betalen omdat de auto niet rolbaar zou zijn. De auto was wel rolbaar. De sleutels waren kwijt. Klager acht de uiting misleidend omdat nergens wordt gemeld dat de kosten hoger kunnen zijn dan afgesproken, en men pas na het bevestigen van de opdracht telefonisch over extra kosten wordt geïnformeerd.

1)  De klacht betreft de voorwaarde in de online offerte dat de auto ‘rolbaar’ dient te zijn. Op zichzelf genomen acht de voorzitter het voor de gemiddelde consument voldoende begrijpelijk dat de in de offerte genoemde prijs alleen geldt indien aan deze en de overige in de offerte genoemde voorwaarden is voldaan, en dat anders extra kosten zijn verschuldigd. Dit laatste hoeft derhalve niet specifiek te worden vermeld. Dat neemt niet weg dat het begrip ‘rolbaar’ wel voldoende duidelijk dient te zijn voor de gemiddelde consument omdat hij zich anders een onjuist beeld kan vormen over de vraag of aan de voorwaarden is voldaan.

2)  In verband met het laatste blijkt dat adverteerder ‘rolbaar’ zo uitlegt dat de auto ook stuurbaar dient te zijn. Naar het oordeel van de voorzitter zal de gemiddelde consument deze invulling van bedoelde voorwaarde niet verwachten. Auto’s die op een stuurslot staan, kunnen immers in bepaalde opzichten worden beschouwd als rolbaar en voor de gemiddelde consument kan niet bekend worden verondersteld dat in een dergelijke situatie desondanks niet aan de voorwaarde van ‘rolbaar’ is voldaan. In zoverre bevat de offerte onduidelijke essentiële informatie over de voorwaarden als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Voorts is de voorzitter van oordeel dat de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht zou kunnen worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet zou hebben genomen. Om die reden is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

3)  De voorzitter neemt nota van de mededeling van adverteerder dat zij de uitleg op haar website heeft aangepast door daar nu “stuur- en rolbaar” te vermelden, zoals ook blijkt uit de webpagina waarnaar adverteerder verwijst. Gelet hierop zal de voorzitter gebruik maken van zijn bevoegdheid als bedoeld in artikel 12 lid 5 van het Reglement van de Reclame Code Commissie en het College van Beroep, zodat een aanbeveling achterwege blijft.

De beslissing van de voorzitter

Op grond van het voorgaande acht de voorzitter de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC.

RCC 14 augustus 2017, RB 2953; dossiernr. 2017/00495 (Sunweb commercial) Aanbeveling. Misleiding. Onduidelijke informatie. De uiting: Het betreft de televisiecommercial van Sunweb, uitgezonden op 11 juli 2017, waarin wordt gezegd, voor zover hier van belang: “Sunweb heeft weer Inpakkers. Ontdek jouw perfecte last minute, nu met extra korting! Zoals Mallorca, vanaf € 199,- per persoon. Ontdek alle Inpakkers op sunweb.nl.” De klacht: De vakantie naar Spanje vanaf € 199,- waarvoor op de televisie reclame wordt gemaakt, komt over als een zomervakantie. Maar op de website blijkt de prijs van € 199,- te gelden in oktober 2017. Omdat de commercial het doet voorkomen dat je in de zomer voor € 199,- naar Spanje kunt gaan, vindt klager de reclame misleidend.

Prejudiciële vragen gesteld aan HvJ EU 14 juni 2017, IEFbe 2331; IT 2343; C-430/17 (Walbusch tegen Zentrale zur Bekämpfung unlauteren Wettbewerbs) Via Minbuza: Consumentenbescherming. Verweerder (Walbusch Walter Busch GmbH & Co) verspreidde in 2014 als bijlage bij verschillende tijdschriften en kranten een uitvouwbare reclamefolder inclusief bestelformulier. Op de voor- en achterkant van de bestelkaart werd gewezen op het wettelijke herroepingsrecht. Het internetadres van verweerder was tevens aangegeven. Op de website van de verweerder kon men via de link “Algemene voorwaarden” de instructies voor herroeping alsmede het modelformulier voor herroeping raadplegen. Verzoeker (Zentrale zur Bekämpfung unlauteren Wettbewerbs) voert aan dat de reclamefolder van verweerder oneerlijk is omdat de instructies voor herroeping in de voorgeschreven vorm ontbraken en het modelformulier voor herroeping niet was bijgevoegd. Na een vergeefse aanmaning heeft verzoekster een vordering tot staking en tot vergoeding van precontentieuze aanmaningskosten ten bedrage van €246,10 vermeerderd met rente ingesteld. Het Landgericht heeft de vordering toegewezen. De appelrechter heeft deze beslissing deels gewijzigd (de veroordeling van verweerder tot vergoeding van de aanmaningskosten werd bevestigd). Met beroep in “Revision” verzoekt verweerder om afwijzing van de vordering in haar geheel, verzoeker verzoekt om afwijzing van het beroep in “Revision”. 

Hier is van belang of verweerder zich met succes kan beroepen op de minder strenge informatievereisten bij beperkte weergavemogelijkheid overeenkomstig de BGB (Duits Burgerlijk Wetboek), EGBGB (Duitse wet tot invoering van het Burgerlijk Wetboek) en richtlijn 2011/83. Het antwoord op de vraag of de minder strenge informatievereisten hier gelden, hangt af van de uitlegging van artikel 8 lid 4 eerste zin, en artikel 6 lid 1 (h) van richtlijn 2011/83/EU. De vraag rijst evenwel of een zo uitgebreide informatieplicht over het herroepingsrecht verenigbaar is met de doelen van richtlijn 2011/83/EU. Het zou een onevenredige beperking van de vrije reclamevoering kunnen blijken de handelaar ongeacht beperkingen in ruimte en tijd van het door hem voor de reclame gebruikte middel voor communicatie op afstand steeds te verplichten de omvangrijke de instructies voor herroeping meteen en rechtstreeks in dit middel voor communicatie op afstand mee te delen en het modelformulier voor herroeping daar dadelijk bij te voegen. Gestelde vragen: