Misleidende en vergelijkende reclame  

CvB 27 juni 2018, RB 3161; dossiernr. 2018/00128 (oenobiol.nl) Aanbeveling bevestigd. De klacht is gericht tegen de website www.oenobiol.nl en de verpakking van het product Oenobiol Paris Silhouette Boost voor zover daarop mededelingen staan die inhouden dat men door dit product in te nemen tot 400 kcal per dag extra kan verbranden doordat het product het energieverbruik van het lichaam verhoogt.

De klacht luidt, samengevat en voor zover in beroep relevant, dat deze mededelingen ongeautoriseerde gezondheidsclaims zijn. Daarbij stelt geïntimeerde dat de claims zijn gebaseerd op een onderzoek dat onvoldoende rechtvaardiging biedt voor deze claims. Het betreft het onderzoek "The effects of Xanthigen in the weight management of obese premenopausal women with non-alcoholic fatty liver disease and normal liver fat” uit 2010 van Abidov et al (hierna: de studie van Abidov). Geïntimeerde stelt dat de groep testpersonen in deze studie te klein is, nu slechts vier deelnemers aan het onderzoek dezelfde dosis wakame en granaatappelextract kregen als aanwezig in Oenobiol Paris Silhouette Boost. Verder volgden de vier testpersonen een “energie beperkend dieet” en hadden zij last van leververvetting. De werking van het product bij een groep met deze bijzondere kenmerken kan niet zonder meer hetzelfde worden geacht als bij een algemeen publiek.

RCC 12 juni 2018, RB 3159; dossiernr. 2018/00365 (Stipte) Aanbeveling. Misleiding. Het betreft een reclamefolder. Op de voorzijde daarvan staat onder meer: “Stipte Alles-in-1. Glasvezel via Glasvezel Noord” en “Het meest complete Alles-in-1 pakket van Nederland”. Verderop in de folder staat onder meer: “lnteractieve TV. Meer dan 120 TV-zenders in het basispakket. Bij het samenstellen van ons TV-pakket hebben wij de conclusie getrokken dat het   nagenoeg onmogelijk is om een TV-zenderaanbod te maken dat voor iedereen geschikt  is. Zo zijn er bijvoorbeeld specifieke liefhebbers van sport, films, series, muziek en kinderzenders. Om die reden zitten alle mogelijke zenders bij ons in het basispakket en dat is uniek. Ook betaalt u niets extra voor TV-zenders in HD. Wij zijn van mening dat als een zender in HD beschikbaar is dat deze juist in HD moet worden doorgegeven. Alleen op die manier ervaart u de TV-programma's, zoals deze door de programma-makers bedoeld zijn. In ons basispakket zitten dan ook TV-zenders die u waarschijnlijk nooit eerder heeft gezien omdat deze bij uw huidige aanbieder tegen meerprijs in een Pluspakket of Royaalpakket zitten. (…)”.

Ktr. Rechtbank Limburg 9 mei 2018, RB 3138; ECLI:NL:RBLIM:2018:4295 (deelnemer tegen Staatsloterij) Staatsloterij. Misleidende mededelingen in de periode 2000-2007 en eenmaal in 2008. Eiser vordert met beroep op ECLI:NL:GHDHA:CA0587 en ECLI:NL:HR:2015:178 schadevergoeding. De kantonrechter wijst de vorderingen af nu het oorzakelijk verband tussen de gestelde schade en misleidende mededelingen niet komt vast te staan. Eiser heeft onvoldoende aangevoerd om aan te nemen dat zijn deelname in de relevante periode beïnvloed is door de misleidende mededelingen. Ook een beroep op dwaling, bedrog of artikel 6:193j BW slaagt daarom niet.

4.5.4
De kantonrechter laat in het midden of de door de Hoge Raad in de specifieke casus van World Online toegepaste regel tevens toepassing heeft in een feitelijk geheel andere casus van misleidende uitlatingen in het kader van Staatsloterij. Immers, ook indien de omkeringsregel toegepast zou worden blijft de bewijslast en daarmee het bewijsrisico bij [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] liggen en is er –enkel- sprake van een voorshands aannemelijk zijn van dat gevraagde causale verband waartegen dan Staatsloterij tegenbewijs kan leveren. De kantonrechter is van oordeel dat Staatsloterij in dit geval is geslaagd in dat tegenbewijs, althans in zoverre daarin is geslaagd dat van [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] nadere stellingname vereist was.

In het kader van de keuzes in deelname van [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] is door Staatsloterij onweersproken het speelgedrag van [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] beschreven. Voor zover hier relevant volgt daaruit dat [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] is begonnen met deelname in 1994, derhalve vóór de misleidende mededelingen. Van een beïnvloeding door de misleidende mededelingen kan op dat moment geen sprake zijn. De aanpassing in tussen 1995 en 1997 om deel te nemen met de zogenoemde jackpot is gedaan voor de misleidende mededelingen zodat ook die keuze daar niet door beïnvloed kan zijn. Hetzelfde geldt voor de keuzes in september 1997 om te stoppen met deelname en de daaropvolgende keuze in november 1997 om opnieuw te gaan deelnemen met een zogenoemde straat (van 10 hele staatsloten) met jackpot.

In de periode van de misleidende mededelingen zijn door [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] aanpassingen in zijn deelname aangebracht. Allereerst is dit in 2002 stoppen van zijn abonnement. Als deze keuze al beïnvloed is door misleidende mededelingen is daar geen gevorderde causale schade uit voortgevloeid.

Daarna is [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] in 2004 opnieuw begonnen met deelname, nu met een zogenoemd straatje van 1/5de staatsloten. Tussen 2005 en 2009 is [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] vervolgens weer gestopt. Ook in de periode ná beëindiging van de misleidende uitlatingen is door [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] deelgenomen, vanaf 2009 tot juni 2012.

In het licht van het vorenstaande is Staatsloterij geslaagd in hetgeen van haar als tegenbewijs gevergd zou mogen worden. Het enkele moment waarop in de relevante periode een zichtbare deelnamekeuze is gemaakt die mogelijke schade tot gevolg zou hebben is de keuze van [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] om in 2004 opnieuw te gaan deelnemen. Nu diezelfde misleidende mededelingen bij [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] echter eerder in 2002 niet hebben geleid tot blijven deelnemen en de nieuwe deelname een beperktere omvang had dan in de voorafgaande periode is zonder nadere stellingname onvoldoende onderbouwd gesteld dat de misleidende mededelingen [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] in 2004 hebben beïnvloed in zijn keuze wederom te gaan deelnemen. Integendeel stelt [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] dat deelname en omvang van deelname met name werden beïnvloed door de financiële mogelijkheden die [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] daartoe had. In het licht van dit alles had [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] zijn standpunt dat hij door de misleidende mededelingen aangaande de (minuscule) winkansen is beïnvloed nader dienen te onderbouwen, hetgeen hij heeft nagelaten zodat om die reden het gevorderde –bij gebrek aan causaal verband- dient te worden afgewezen. Een en ander geldt –mutatis mutandis- ook voor de bijzondere trekkingen waaraan [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] heeft deelgenomen in de relevante periode. Gelet op de ontbrekende onderbouwing is er ook geen grond om [eisende partij in conventie, verweerder in reconventie] toe te laten tot bewijslevering.

Vzr. Rechtbank Rotterdam 12 april 2018, IEF 17620; RB 3120; ECLI:NL:RBROT:2018:2964 (Philips tegen Proctor & Gamble) Reclamerecht. Contractenrecht. Philips (Sonicare) en P&G (Oral-B) brengen beide elektrische tandenborstels op de markt. P&G lanceert een reclamecampagne 'Reinigt beter' met een verwijzing naar publicatie in wetenschappelijke tijdschriften. De tv-commercial laat de tekst heel de tijd in beeld. Diverse gerechtelijke procedures hebben geleid tot vaststellingsovereenkomst. Philips stelt dat de reclamecampagne ongeoorloofd is in de zin van 6:194a lid 1 BW onder a, c en e, en tevens in strijd wordt gehandeld met de tussen partijen gesloten vaststellingsovereenkomst. De voorzitter wijst de vorderingen af. De tekst is voor een persoon met een normaal gezichts- en leesvermogen te lezen. De disclaimer, bestaande uit de tekst "vs gewone manuele tandenborstel", waarop de consument door middel van een asterisk achter de claim "rond reinigt beter" wordt geattendeerd, is daarentegen ongeveer drie seconden in beeld.

Vzr. Rechtbank Oost-Brabant 30 maart 2018, RB 3119; ECLI:NL:RBOBR:2018:1513 (Vervor tegen PVS Hoveniers) Vervor produceert, verkoopt en plaatst veranda's. PVS en houdt zich eveneens bezig met de verkoop en het plaatsen van veranda’s en is een voormalig dealer van Verasol-producten. In de door haar onlangs huis-aan-huis verspreide reclamefolder met “leuke paas-acties” vergelijkt PVS haar eigen prijzen voor een tweetal veranda’s met de prijzen van (onder meer) Vervor. Vergelijkende reclame in de zin van artikel 6:194a BW. Gedaagde heeft onvoldoende aannemelijk gemaakt dat in reclamefolder juiste prijzen van concurrent staan vermeld. PVS mocht in januari van dit jaar niet meer uitgaan van de prijslijst van 2016 dat die prijs nog actueel was. Vordering tot rectificatie op website gedaagde toegewezen.

RCC 20 november 2017, RB 3053; dossiernr. 2017/00687 (PMA collectieve autoverzekering). Aanbeveling. Het betreft een per e-mail van 29 juni 2017 aan klager gestuurde nieuwsbrief met als onderwerp: “Collectieve autoverzekering met 55% korting”. De klacht wordt als volgt samengevat: Naar aanleiding van de onderhavige nieuwsbrief is klager ingegaan op het betreffende aanbod, en heeft hij via de website zijn verzekering laten oversluiten. De nieuwe verzekering ging in op 15 september 2017. Volgens de bij de klacht overgelegde screenprint van “https://pma.info/autoverzekering/bereken-premie/” bedroeg de voor klagers auto berekende “maandpremie” € 15,30. In deze “websitebevestiging”, zo stelt klager, wordt niets vermeld over “geldigheid”. Deze jaarpremie houdt een maandpremie in van € 64,50 in plaats van de geoffreerde en bevestigd maandpremie van € 15,60, zo heeft klager per (bij de klacht overgelegde) e-mail van 18 september 2017 aan Allianz Benelux meegedeeld. In antwoord hierop is per e-mail van 19 september 2017 aan klager meegedeeld dat de premie van € 15,60 een “foutieve premie” is, dat deze het resultaat is van een computerstoring en dat, om klager hiervan niet de dupe te laten worden, besloten is de verzekering het eerste jaar tegen de geoffreerde premie te laten lopen, op basis van een gecorrigeerde polis. Klager maakt er bezwaar tegen dat noch in de bestreden uiting, noch in de bevestigingen is vermeld dat het aanbod maar een jaar geldig is en dat de premie na een jaar kennelijk wordt verviervoudigd, aldus klager.

RCC 27 november 2017, RB 3054; dossiernr. 2017/00787 (Reaal Woonhuisverzekering). Aanbeveling. Het betreft de televisiecommercial van Reaal voor haar Woonhuisverzekering. De klacht: In de commercial is te zien dat de schuur van Freek Vonk instort omdat de ontsnapte reuzen houtkever de schuur heeft ‘opgevreten’. Volgens de moeder van Freek komt het allemaal goed, want Reaal regelt het allemaal. Uit artikel 4.1 van de polisvoorwaarden bij de Woonhuisverzekering van Reaal blijkt echter dat schade niet wordt vergoed wanneer deze wordt veroorzaakt door ongedierte. Daarom vindt klager de commercial misleidend.

RCC 16 november 2017, RB 3052; dossiernr. 2017/00682 (Uber Scheduled Rides). Aanbeveling. Het betreft uitingen op de website van Uber met betrekking tot de 'Scheduled Rides'-dienst. De klacht kan als volgt worden samengevat: Klaagster maakt bezwaar tegen de uiting omdat daarin wordt gesuggereerd dat de dienst Scheduled Rides voordelen biedt, die er in werkelijkheid niet zijn, bijvoorbeeld dat de klant zeker kan zijn van een taxi op het gevraagde moment. Men kan een reis van tevoren boeken, maar dat betekent volgens klaagster niet dat Uber de reis reserveert; het betekent dat Uber een taxi gaat zoeken op het laatste moment, net zoals klanten moeten doen wanneer zij van de gewone Uber-dienst gebruik maken. Klaagster had een dag van tevoren een taxi besteld via Scheduled Rides om haar tussen 10.00  en 10.15 uur op te halen voor een rit van 30 minuten. Klaagster moest om 11.00 uur op een bepaalde locatie zijn. Uber heeft volgens haar (pas) om 10.13 uur een taxi opgeroepen en 5 minuten later aan klaagster bericht dat de taxi er om 10.42 uur zou zijn. Klaagster is te laat op haar afspraak gekomen. 

ACM 18 oktober 2017, ACM/17/003870 (Volkswagen AG) Software. Volkswagen AG plaatste manipulatiesoftware in auto’s van de merken Volkswagen, SEAT, ŠKODA en Audi die zij tussen 2009 en 2015 heeft geproduceerd. Deze software herkende de testomgeving en zorgde ervoor dat de uitstoot van stikstofoxiden in die testomgeving minder was dan op de weg. Volkswagen AG profileerde zich tegelijkertijd als een milieubewuste organisatie die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan en adverteerde hiermee richting consumenten. Bovendien gaf zij te kennen dat zij typegoedkeuring voor de betrokken auto’s had verkregen, terwijl zij feitelijk niet aan de voorwaarden daarvoor had voldaan. Hiermee heeft Volkswagen AG gehandeld in strijd met de vereisten van professionele toewijding en heeft zij consumenten misleid. De ACM legt hiervoor een boete op aan Volkswagen AG van EUR 450.000.

RCC 2 november 2017, RB 3040; dossiernr. 2017/00673 - CvB (Nuon 'Powerdeal'). Aanbeveling. Nutsvoorzieningen. Het betreft een uiting op de website van Nuon, in het bijzonder op de subpagina www.nuon.nl/producten/energie/aanbiedingen/Powerdeal. De klacht wordt als volgt samengevat: in de “Powerdeal” reclame van Nuon wordt melding gemaakt van een korting op stroom oplopend tot wel 25%. Klager verkrijgt zijn stroom van Nuon, gas verkrijgt hij (verplicht) door middel van stadsverwarming. Klager vindt de uitingen op internet en tv misleidend nu niet wordt gezegd dat het aanbod slechts geldt wanneer men stroom én gas bij Nuon afneemt (en hij dus niet van het aanbod gebruik kan maken). Volgens klager heeft Nuon in een persoonlijk twitterbericht aan hem toegegeven dat de betreffende voorwaarde niet in de reclame wordt vermeld. Klager heeft de tekst van de ‘twittersessie’ overgelegd. Daarin staat onder andere: “Nuon: […] Er zitten meerdere voorwaarden aan Blijven Loont korting. Die worden niet allemaal in de reclame besproken maar staan wel in de voorwaarden.”