Misleidende en vergelijkende reclame  

CvB RCC 19 maart 2025, RB 3892, IT 4829; 2024/00312 (Klager tegen KPN). In een uitgebreide procedure boog het College van Beroep zich over een klacht tegen KPN’s reclame voor een ‘Unlimited50’ sim-only abonnement. De uiting beloofde “onbeperkt data” met 50 Mbit/s snelheid, maar bleek in de praktijk een daglimiet van 20 GB te kennen. Daarna moest de gebruiker handmatig via sms of MijnKPN telkens 2 GB extra data activeren. Klager vond dat dit onvoldoende duidelijk werd gemaakt en dat er dus sprake was van misleiding. De Reclame Code Commissie oordeelde eerder dat deze constructie niet in strijd is met de regels, omdat gebruikers zonder extra kosten kunnen blijven internetten. De benodigde handeling werd niet als relevante beperking gezien. De voorzitter had de klacht eerst nog toegewezen, maar die beslissing werd vernietigd.

RCC 28 februari 2025, RB 3890; 2025/00056 (Klager tegen Zonnatura). Deze klacht gaat over de verpakking van het ontbijtproduct “Zonnatura Teff Flocons de Teff”, dat suggereert dat het uitsluitend uit teff bestaat, terwijl uit de ingrediëntenlijst op de zijkant blijkt dat het product voor slechts 40% uit teff bestaat en verder onder meer mais, boekweit en rijst bevat. Volgens de klacht wordt dit onvoldoende duidelijk op de voor- en achterkant van de verpakking, waar alleen teff wordt genoemd en afgebeeld. Zonnatura voerde aan dat andere ingrediënten zijn toegevoegd om de smaak en structuur te verbeteren, en dat de korrels op de voorzijde een visuele verwijzing zijn naar alle gebruikte granen. Bovendien wordt gewerkt aan een nieuw design waarin het woord “meergranenontbijt” duidelijk vermeld zal worden. De voorzitter van de Reclame Ce Commissie oordeelt dat de gemiddelde consument door de huidige verpakking ten onrechte mag aannemen dat het product volledig uit teff bestaat. De afbeelding van korrels en de correcte ingrediëntenlijst volstaan volgens de voorzitter niet om deze misleiding weg te nemen. De uiting is daarom in strijd met artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code in samenhang met artikel 7 lid 1 onder a van de Voedselinformatieverordening. Zonnatura wordt aanbevolen om  niet langer op deze wijze reclame te maken.

RCC 29 januari 2025, RB 3885; 2024/00580 (Klager tegen adverteerder). De klacht betreft de reclame-uitingen van het product “AH Excellent Ossenhaas Tournedos” in een online bonusfolder en op een fysiek reclamebord in de winkel. Klager stelt dat de luxe uitstraling van het product de indruk wekt dat er geen water is toegevoegd, terwijl dit wel het geval is. De vermelding hiervan op de verpakking is volgens klager te klein, en het reclamebord in de winkel geeft geen duidelijke informatie over de aanwezigheid van toegevoegd water. Dit zou misleidend zijn, vooral omdat er buiten de actieperiode een andere “AH Excellent Ossenhaas” wordt verkocht zonder toegevoegd water. Adverteerder stelt dat er twee verschillende producten binnen de “AH Excellent” lijn bestaan: een reguliere Zuid-Amerikaanse ossenhaas zonder toegevoegd water en een actieproduct, de Ierse Ossenhaas Tournedos, met toegevoegd water. Op de verpakking en in de actiefolder wordt dit volgens adverteerder voldoende duidelijk vermeld. Adverteerder erkent echter dat de informatie op het reclamebord in de winkel verwarrend kon zijn en belooft toekomstige uitingen te verduidelijken.

CvB RCC 19 december 2025, RB 3881; 2024/00268 (Klager tegen Tefal). De klacht in dit geschil richt zich tegen de verpakking en reclame-uitingen van Tefal over pannen met een PFAS-antiaanbaklaag. In deze uitingen worden de pannen omschreven als "100% safe coating", "100% veilig", "milieuvriendelijk" en "vrij van PFOA". De klager stelt dat deze claims misleidend zijn, omdat de antiaanbaklaag PTFE bevat, een vorm van PFAS, en dat het gebruik en de afvalverwerking gezondheids- en milieurisico’s met zich meebrengt. De afwezigheid van PFOA wordt als misleidend beschouwd, omdat deze specifieke PFAS-variant reeds verboden is en dit de suggestie kan wekken dat de pannen geheel PFAS-vrij zijn. Tot slot worden de claims over duurzaamheid betwist, omdat PFAS-chemicaliën schadelijk zijn voor het milieu en zich in de natuur ophopen. De klacht wordt beoordeeld aan de hand van de Nederlandse Reclame Code (NRC) en de Code voor Duurzaamheidsreclame (CDR). Artikel 7 NRC verbiedt misleidende reclame, en artikel 8.2 NRC stelt dat onduidelijke informatie over productvoordelen misleidend kan zijn. Artikel 4 CDR vereist dat duurzaamheidsclaims aantoonbaar juist zijn, waarbij absolutere claims een zwaardere bewijslast met zich meebrengen. De Commissie toetst in hoeverre de uitingen voldoen aan deze bepalingen.

Hof Arnhem-Leeuwarden 24 september 2024, RB 3861, IEF 22293; ECLI:NL:GHARL:2024:6028 (Kingspan tegen Rockwool). Kingspan en Rockwool, twee marktleiders in isolatieproducten, raakten na de desastreuze Grenfell Tower-brand in 2017 verwikkeld in een juridische strijd over de brandveiligheid van hun producten. In deze procedure gaat het om de vraag of bepaalde mededelingen van Kingspan en van Rockwool over de brandveiligheid van hun eigen isolatieproducten misleidende reclame vormen, of Kingspan en/of Rockwool zich met uitlatingen over de producten van de ander schuldig heeft/hebben gemaakt aan ongeoorloofde vergelijkende reclame, dan wel of deze mededelingen anderszins onrechtmatig zijn tegenover de andere partij. 

RCC 3 september 2024, RB 3857; 2024/00194 (Klager tegen PLUS). De bestreden reclame-uiting ziet op een eierdoos van de PLUS supermarkt. Op de bovenkant van de verpakking staat “Plus Vrije-uitloop eieren middelgroot” en op de zijkant staat onder andere “Eieren van hennen met vrije uitloop” en “Vrije-uitloopei”. In de binnenkant staan vergelijkbare uitingen. Foodwatch betoogt dat de productomschrijving van Plus misleidend is, aangezien er een landelijke ophokplicht heeft gegolden voor bijna 19 weken in verband met vogelgriep. Plus verweert zich met de stelling dat eieren ook mogen worden aangemerkt als afkomstig van vrije-uitloop hennen als er een landelijke ophokplicht geldt. De Reclame Code Commissie (hierna: de Commissie) is het met die stelling eens en oordeelt dat het bezwaar van Foodwatch niet kan slagen voor zover dit ziet op de vermelding “vrije uitloop eieren” op de buitenkant van de verpakking.

RCC 2 september 2024, RB 3856; 2024/00264 (Klager tegen Bitvavo en Newsbit). Klager stelt misleid te zijn door de advertentie van Newsbit over crypto-exchange Bitvavo. In de advertentie staat vermeld dat iedereen die zich bij Bitvavo aanmeldt een welkomstcadeau krijgt van € 10 en daarnaast geen handelskosten zal hoeven betalen over de eerste € 10.000 aan transacties. Klager had zich aangemeld bij Bitvavo naar aanleiding van de advertentie. Toen klager vervolgens Bitcoin ging verhandelen bleek dat er toch transactiekosten betaald moesten worden, nu de aanbieding ten aanzien van de handelskosten maar geldig was voor 7 dagen. Deze termijn staat niet in de advertentie vermeld, aldus klager. Bitvavo benadrukt dat het hier gaat om een zogenaamde affiliate link, waarbij een affiliate partner, in dit geval Newsbit, lezers aanbiedt om klant te worden. De regels hiervoor zijn terug te vinden in de Gebruikersovereenkomst. Als er wordt doorgeklikt op de advertentie, belandt men op de Bitvavo x Newsbit affiliate pagina. Hier wordt de gebruiker volgens Bitvavo voorzien van alle voor de actie relevante informatie. De termijn van 7 dagen staat opgenomen in een voetnoot onderaan de pagina, waarnaar op de pagina wordt verwezen door middel van een asterisk. De Reclame Code Commissie oordeelt dat de klacht van klager slaagt en dat Bitvavo en Newsbit niet meer op deze wijze reclame mogen maken. De termijn is aan te merken als een belangrijke beperking van het aanbod en betreft essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te kunnen nemen. Newsbit had de termijn al op haar eigen website moeten vermelden en is verantwoordelijk voor het nalaten daarvan. Ook Bitvavo draagt verantwoordelijkheid voor de reclame-uiting van haar affiliate.

RCC 27 augustus 2024, RB 3855; 2024/00309 (Klager tegen adverteerder). In geschil is een door adverteerder aan klager gedane reclame-uiting. Daarin doet adverteerder de mededeling dat zij van een derde partij een registratieverzoek heeft ontvangen voor de domeinnaam van klager, maar met een andere extensie (.com). Adverteerder benadrukt daarbij dat voortzetting van het registratieverzoek (negatieve) gevolgen kan hebben voor het bedrijf van klager, nu de overeenkomst tussen de domeinnamen de klanten van klager kan verwarren. Adverteerder doet klager daarom een eenmalig aanbod om in plaats van de derde partij de domeinnaam op te kopen. Klager vindt de uiting agressief en misleidend; deze klacht slaagt. Adverteerder noemt in de bestreden uiting niet wie de derde partij is en de uiting bevat geen enkel bewijs van het registratieverzoek. Doordat adverteerder deze informatie - al dan niet doelbewust - niet aan de consument verstrekt, wordt de consument aangetast in zijn vermogen om een geïnformeerd besluit te nemen over de ¨eenmalige aanbieding¨ in de uiting. De druk die adverteerder vervolgens uitoefent is aan te merken als ongepaste beïnvloeding.

RCC 22 augustus 2024, RB 3854; 2024/00319 (Jumbo). Naar aanleiding van een klacht heeft de Reclame Code Commissie geoordeeld dat Jumbo misleidende reclame maakt binnen haar fysieke winkels. De klacht betrof een bordje waarop stond dat een bepaald product weer verkrijgbaar was voor een lagere prijs dan voorheen, waarbij de indruk werd gewekt dat de prijs niet meer omhoog zou gaan (zie de advertentie hieronder). Maar na verloop van twee maanden was de prijs alweer gestegen met bijna 7 procent. Volgens Jumbo is dit gerechtvaardigd omdat de gemiddelde consument zal begrijpen dat haar verkoopprijzen afhankelijk zijn van wijzigende inkoopprijzen, waar Jumbo geen invloed op heeft. Toen de prijs in dit geval weer omhoog is gegaan heeft Jumbo het bordje uit haar winkels laten weghalen. Eén bordje is echter per ongeluk blijven staan waardoor de prijs van de aanbieding niet langer overeenkwam met de daadwerkelijke winkelprijs. Inmiddels heeft Jumbo besloten dat de prijzen van dergelijke aanbiedingen voortaan voor een periode van drie maanden zullen vaststaan in plaats van twee. Met deze ‘lange’ termijn zou de klant niet worden misleid. De Commissie wil er echter niks van hebben: volgens haar is de uiting op zichzelf, ongeacht de geplande termijn, misleidend. Door een prijs te adverteren als “niet tijdelijk” terwijl die in feite tijdelijk is, kan Jumbo de gemiddelde consument tot een besluit brengen dat hij anders niet had genomen. De reclame-uiting wordt dan ook in strijd met artikel 7 NRC geacht en mag niet meer door Jumbo worden gebruikt.

Rb. Midden-Nederland 17 juli 2024, RB 3850; ECLI:NL:RBMNE:2024:5143 (Eiser tegen Staatsloterij B.V.). Geopposeerde (hierna: eiser) heeft tussen 1998 en 2008 als abonnee meegespeeld met de maandelijkse door Staatsloterij georganiseerde staatsloterij. In 2013 heeft het hof Den Haag voor recht verklaard dat Staatsloterij misleidende mededelingen heeft gedaan over, onder andere, de prijzen en de winkansen van haar loterij. In 2020 heeft het hof ´s-Hertogenbosch daarnaast een bewijsvermoeden aangenomen met betrekking tot het causaal verband tussen de mededelingen van Staatsloterij en de aankoop van loten door individuele deelnemers. Op basis hiervan is het eiser gelukt om de door hem in de periode 2000-2007 ingelegde bedragen bij de rechtbank terug te vorderen. De loterijovereenkomsten die aan de betalingen ten grondslag lagen zijn hiervoor bij verstekvonnis vernietigd. Enkele weken later vernietigt de Hoge Raad het eerder door het hof aangenomen bewijsvermoeden. Staatsloterij gaat nu in verzet tegen het verstekvonnis, met als primaire verweer dat de dagvaarding van eiser niet ontvankelijk is. Mocht dat wel zo zijn en mocht de vordering van eiser toewijsbaar zijn, dan vordert Staatsloterij in voorwaardelijke reconventie bovendien een verklaring voor recht dat de loterijovereenkomsten niet worden vernietigd.