Milieu  

Rechtbank Midden-Nederland 26 juli 2023, IT 4353, RB 3781; ECLI:NL:RBMNE:2023:3770 (VGDES/Volkswagen) In dit geschil vordert Volkswagen Group Diesel Efficiency Stichting (hierna: eiser) namens consument [A] schadevergoeding wegens het gestelde onrechtmatige handelen door Volkswagen. In de periode tussen 2009 en 2015 heeft Volkswagen op grote schaal auto’s verkocht met een EA189 motor. Deze motor hield de uitstoot van stikstofoxide kunstmatig laag. Eiser stelt dat Volkswagen hierdoor onrechtmatig heeft gehandeld, omdat de auto vervuilender was dan werd aangegeven. Dit is in strijd met de Emissieverordening en daardoor onrechtmatig. Ook zou Volkswagen zich hiermee schuldig hebben gemaakt aan oneerlijke handelspraktijken. Volkswagen geeft aan dat de voornoemde verordening niet beoogt het belang van consumenten te beschermen. Ook betwist Volkswagen zich schuldig te hebben gemaakt aan oneerlijke handelspraktijken en dat consument [A] schade heeft geleden door de software.

CvB RCC 8 juni 2021, RB 3529; 2020/00358 (Klaagster tegen DGK) De Groene Kolenboer (DGK) maakt op haar website reclame voor duurzame warmtepompen en houtgestookte installaties. Klaagster is van mening dat houtgestookte installaties niet duurzaam zijn, omdat houtstook niet CO2-neutraal is en vindt de reclame dus misleidend. De tekst 'duurzame warmte met houtgestookte installaties' is onvoldoende onderbouwd waarom en in welke mate deze warmte als duurzaam valt aan te merken. De grieven van DGK slagen daarom niet. Het College doet echter geen aanbeveling, omdat DGK de claims op haar website inmiddels al heeft aangepast. 

CvB RCC 9 juni 2021, RB 3528; 2021/00061 (Appellante tegen DPG Media en Low Carbon Travels)  Appellante heeft bij de Commissie geklaagd over een volgens haar misleidende reclame in de Volkskrant van Low Carbon Travels (LCT). In de betreffende advertentie wordt volgens appellante onterecht beweerd dat het om een CO2-neutrale vakantie zou gaan. De Commissie heeft haar in eerste instantie deels gelijk gegeven, maar ze is het niet eens met het oordeel dat de vliegrijs als CO2-neutraal mag worden aangeprezen. Het College oordeelt dat LCT (nog steeds) niet voldoende heeft onderbouwd waarom de gehele reis als CO2-neutraal mag worden aangeprezen, maar verklaart het appel van appellante niet-ontvankelijk. De oorspronkelijke beslissing van de Commissie, dat de advertentie in strijd is met artikel 4 MRC, wordt door het College bevestigd. 

RCC 20 maart 2018, RB 3126; Dossiernr. 2018/00039 (Thuisbaas.nl) Gedeeltelijke aanbeveling (Misleiding ontbrekende informatie). Het betreft 5 uitingen op de website www.thuisbaas.nl. Deze uitlatingen gaan onder andere over dat energieneutrale huizen slechts zonne-energie van eigen dak of perceel gebruiken, dat door mee te doen huizen in één keer helemaal van het gas af kunnen, dat huizen sowieso allemaal van het gas afgaan en dat een model is ontwikkeld die voor elk huis kan berekenen hoeveel stroom de warmtepomp in de praktijk zal gebruiken.

Klager maakt bezwaar tegen de uitingen omdat deze volgens hem misleidend zijn en appelleren aan gevoelens van angst. Klager licht dit per uiting toe. 1) In de uiting onder 1 beschreven (“Onze Missie”) wordt volgens klager ten onrechte niet vermeld dat in de winter energie wordt afgenomen van kolen- en gascentrales. In de zomer kan een energieneutraal huis de energie wel terug leveren zodat men uiteindelijk ‘nul-op-de-meter’ heeft, echter voor de winter blijft de kolencentrale nodig. Inkoop van groene stroom garandeert volgens klager niet dat er ook daadwerkelijk groene stroom geleverd wordt, omdat er volgens hem met “certificaten wordt geschoven”. Volgens klager wordt “angstvallig omzeild” dat er maar weinig huizen zijn met voldoende dakoppervlakte voor 40 panelen, wat nodig is om een warmtepomp te voeden.

Vz. RCC 6 december 2017, RB 3089; Dossiernr. 2017/00786/I (Albert Heijn 'Doe Maar Lekker Duurzaam') Voorzittersafwijzing. Het betreft een televisiecommercial waarin wordt gezegd dat leden van de Postcode Loterij een cadeaukaart van € 12,50 ontvangen “voor een duurzame maaltijd bij Albert Heijn”. De klacht In de televisiecommercial wordt gesuggereerd dat de getoonde producten ‘duurzaam’ zijn, waaronder ‘Beter Leven rookworst’. Uit diverse onderzoeken is echter gebleken dat ‘Beter Leven’ slechter is voor het milieu. Tevens zijn vleeswaren de nummer 1 veroorzaker van klimaatverandering, zoals blijkt uit de door klaagster genoemde bronnen. Klaagster vindt dat dergelijke reclames niet meer getolereerd dienen te worden om klimaatverandering te voorkomen.

RCC 16 november 2017, RB 3088; Dossiernr. 2017/00744 (Rabobank 'Growing a better world together') Aanbeveling. Het betreft de televisiecommercial en de radiocommercial van Rabobank ‘Growing a better world together’. De klacht Klager vindt de televisie- en radiocommercial misleidend, omdat Rabobank zich daarin ten onrechte profileert als een duurzame bank. Rabobank stelt haar beleid op het gebied van voeding veel duurzamer en meer maatschappelijk verantwoord voor dan wordt gestaafd door onderzoek. Klager verwijst hierbij naar het laatste onderzoek van de Eerlijke Bankwijzer, waarin Rabobank volgens klager gemiddeld een 5.7 scoort op duurzame thema’s en op 9 van de 21 thema’s zelfs een onvoldoende.

RCC 20 december 2017, RB 3087; Dossiernr. 2017/00812 (Coca-Cola 100% recyclebaar) Afwijzing. Het betreft een in de vorm van een abriposter en een advertentie in landelijke dagbladen geopenbaarde uiting van Coca-Cola. De klacht Greenpeace vindt de uiting misleidend en in strijd met de artikelen 2, 3 en 10 van de Milieu Reclame Code (MRC) en voert daartoe het volgende aan. Door de mededelingen “Onze verpakkingen zijn 100% recyclebaar” en “Wist je dat al onze flessen volledig gerecycled kunnen worden (…)?” wordt de suggestie gewekt dat er sprake is van een duurzaam en milieuvriendelijk initiatief van Coca-Cola zelf, waarmee zij zich bovendien positief onderscheidt van andere producenten.

RCC 19 december 2017, RB 3072; Dossiernr. 2017/00765/A (Aldi verantwoord en voordeling). Aanbeveling. Het betreft een abriposter van Aldi. Links bovenin de poster staat in een vierkant kadertje een groene gestreepte V met aan een van de uiteinden twee groene blaadjes. Hiernaast staat: “Verantwoord en voordelig”. De klacht In de reclame wordt geadverteerd dat het om verantwoorde worst gaat. Dierlijke producten zijn echter in geen enkel opzicht verantwoord, worst dus ook niet, aldus klaagster. Dat de worst het Beter Leven keurmerk heeft maakt hem niet meer verantwoord, zeker niet nu de worst maar 1 ster heeft. Het is onverantwoord voor het milieu, de gezondheid en voor de dieren die onnodig lijden. Verder acht klaagster het gebruik van de opzichtige groene V in de reclame misleidend, omdat daarmee volgens haar wordt gesuggereerd dat het om een vega product gaat.

ACM 18 oktober 2017, ACM/17/003870 (Volkswagen AG) Software. Volkswagen AG plaatste manipulatiesoftware in auto’s van de merken Volkswagen, SEAT, ŠKODA en Audi die zij tussen 2009 en 2015 heeft geproduceerd. Deze software herkende de testomgeving en zorgde ervoor dat de uitstoot van stikstofoxiden in die testomgeving minder was dan op de weg. Volkswagen AG profileerde zich tegelijkertijd als een milieubewuste organisatie die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan en adverteerde hiermee richting consumenten. Bovendien gaf zij te kennen dat zij typegoedkeuring voor de betrokken auto’s had verkregen, terwijl zij feitelijk niet aan de voorwaarden daarvoor had voldaan. Hiermee heeft Volkswagen AG gehandeld in strijd met de vereisten van professionele toewijding en heeft zij consumenten misleid. De ACM legt hiervoor een boete op aan Volkswagen AG van EUR 450.000.

RCC 19 april 2017, RB 2863; dossiernr. 2017/00161 ('t Stokertje Houtkachels) Aanbeveling. Milieuclaim. Uiting: Het betreft een uiting op www.stokertje.nl. Onder het kopje “Houtkachel”: “Hout als brandstof is, met een mooi woord, hernieuwbaar. Stoken op hout met een houtkachel is dus niet alleen kostenbesparend, maar óók een milieubewuste keuze.”. Onder het kopje “Houtkachel stoken is CO2-neutraal”: “[...] Daarom is hout als brandstof in een houtkachel met een hoogstaande verbrandingstechniek vrijwel CO2-neutraal.” Onder het kopje “Hoogrendementhoutkachel”: “Tegenwoordig moeten houtkachels aan allerlei eisen voldoen zodat ze niet onnodig belastend zijn voor het milieu.”. Klacht: Klager maakt bezwaar tegen de termen (a) "hernieuwbaar", (b) "milieubewuste keuze", (c) "CO-2 neutraal" en (d) "houtkachels moeten aan allerlei eisen voldoen zodat ze niet belastend zijn voor het milieu". Hij stelt dat hout stoken vervuilender is dan gas verbranden. Hij acht de reclame in strijd met de waarheid als bedoeld in artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC), onjuist, en misleidend als bedoeld in artikel 8 NRC. Klager licht zijn bezwaar als volgt nader toe.